Pustynia Błędowska, punkty widokowe, zwiedzanie

Największa w Europie, polska Sahara – Pustynia Błędowska. Oczywiście nie sposób jej równać się z największą pustynią świata, ale jak na nasze warunki i tak jest przyrodniczym i turystycznym smaczkiem.
Ukryta pomiędzy Błędowem, a Kluczami i Chechłem, niedaleko Krakowa, w samym sercu Polski, między malowniczymi wzgórzami a zielonymi lasami, kryje jedno z bardziej fascynujących zjawisk natury.

Na przestrzeni 10 km długości i około 4 szerokości rozpościera się bowiem przestrzeń poprzecinana wydmami złocistych traw. Na horyzoncie ukazują się pobliskie miasta i lasy, ale ogrom terenu wywołuje wielkie WOW wśród odwiedzających pustynię, zwłaszcza o zachodzie słońca.

Czy Pustynia Błędowska jest dziełem diabła? Legenda

Z powstaniem pustyni związana jest pewna legenda.
Według niej, niejaki jegomość Twardowski, który zawarł pakt z diabłem, swoje nieskończone bogactwa ukrył w ziemi, w okolicach Olkusza. Przy pomocy diabelskiej mocy przysypał je piaskiem i wierzył, że pozostaną nieodkryte.
Jednakże, jak to bywa, wieść o skarbie się rozniosła, a okoliczni wieśniacy rozpoczęli jego poszukiwania i wykopaliska. Odnaleźli rudy srebra i ołowiu, zabrali się za wydobycie cennego kruszca, jednak bardzo przy tym hałasowali. Diabeł się rozzłościł i początkowo zalewał wyrobiska wodą, jednak gdy to nie przyniosło skutku, wpadł na pomysł, że zasypie kopalnie piachem z plaż Bałtyku.
Zarzucił na swoje diable plecy wielki wór i poleciał na plażę, gdzie nazbierał piachu i ruszył w drogę powrotną. Piasek był dość ciężki, więc diablisko ledwo taszczyło wór, aż w końcu przytłoczone ciężarem zahaczyło workiem o wieżę pobliskiego kościoła. Materiał się rozdarł, a caaaały piasek rozsypał się po okolicy tworząc piękną Pustynię Błędowską.

Tyle legenda, a jak było naprawdę? Oto krótka, dużo bardziej prozaiczna, historia:

Jak powstała Pustynia Błędowska?

Wiek XIII i XIV był czasem, gdy w okolicach Olkusza powstawały kopalnie wydobywcze rud srebra i ołowiu. Jak można się domyśleć, do ich budowy niezbędne były duże ilości drewna, które pozyskiwano właśnie z lasów rosnących na terenie obecnej pustyni.
Zniszczenia były znaczne, a wiatr dopełnił dzieła, ponieważ oczyścił pozostały po wycince teren i odsłonił znajdujący się pod spodem piach.
Powstało 33 km. kw. pustyni, która już w czasach Kazimierza Wielkiego dała się we znaki mieszkańcom pobliskiego Olkusza. Piach zagrażał murom miasta, więc podjęto decyzję, by sprowadzić znad morza sadzonki trawy z wydm, by związały trochę lotne piaski. To właśnie takim sposobem powstały nadmorskie wydmy w środku lądu 🙂
W latach 60tych XX wieku pustynia została częściowo zalesiona, ponieważ piaski utrudniały życie okolicznych rolników. Zasadzono tu odmianę wierzby, narosły też drzewa iglaste.
No i cóż, i jak to w życiu bywa, i tym razem pożałowano tej decyzji. W świadomości lokalnej ludności pojawiły się myśli o utracie lokalnego dziedzictwa i naturalnego dobra.
Dla odmiany podjęto decyzję o ratowaniu pustyni i w roku 2014 przystąpiono do oczyszczania terenu. Dotyczyło to zarówno roślinności, jak i niewybuchów, które pozostały po testach i ćwiczeniach wojskowych prowadzonych na tym terenie. Obecnie nadal trwa kampania na rzecz odzyskiwania cennego terenu i pewnie potrwa ona jeszcze wiele lat.

Ot i takie były losy Pustyni Błędowskiej. Powstała wskutek niszczycielskiej działalności człowieka, stała się dla niego zagrożeniem, a potem dziedzictwem przyrodniczym i kulturalnym. Skomplikowane losy sprawiły jednak, że obecnie podziwiać możemy to miejsce fascynujące rozległymi wydmami, piaskami i niezwykłym mikroklimatem.

Punkty widokowe na Pustyni Błędowskiej

Jak na nie byle jaką atrakcję turystyczną przystało, i ta posiada kilka punktów widokowych 🙂

1. Najbardziej chyba ciekawym punktem jest, powstała w 2018 roku, Róża Wiatrów. To drewniana kładka w ciekawej formie gwiazdy, która jednocześnie jest platformą widokową. To dobrze zagospodarowane miejsce, w którym znajdziecie miejsca wypoczynkowe, wiatki piknikowe, czy strefę food trucków.
   Może się zdarzyć, że napotkacie tu jakiś event artystyczny lub koncert, a już na pewno strefę chillout’owych siedzisk, na których zjecie coś smakowitego, posłuchacie muzyki i nacieszycie oczy pięknym widokiem.
   Auto pozostawić można na parkingu kilkadziesiąt metrów od pustyni.
2. Bardzo znanym miejscem jest też wzgórze Czubatka, w Kluczach. Z wysokości ponad 380 m.n.p.m. bardzo dobrze widać tu teren pustyni. Na wzgórzu wybudowany jest taras widokowy oraz niewielka infrastruktura piknikowa. Nieopodal jest bezpłatny parking.
3. wzgórze Dąbrówka w pobliży miejscowości Chechło. Tutaj punkt widokowy umieszczony jest na wysokości 355 m.n.p.m. Widok może nie jest tak rozległy, ale miejsce swoim charakterem najbardziej chyba prezentuje pustynny klimat. W tym miejscu nie wolno zapuszczać się daleko w pustynię, ponieważ teren należy do wojska. Służy obecnie głównie do treningu skoków spadochronowych.

Pustynia Błędowska – co tu robić?

Pustynia Błędowska to prawdziwy raj dla miłośników przyrody i aktywnego wypoczynku. Oto kilka atrakcji, które warto tu odkryć:

1. wydmowe szlaki piesze: Przechadzając się po malowniczych wydmach można przeżyć niezapomniane chwile. Szlaki piesze prowadzą przez malownicze zakątki pustyni, oferując widoki, które, zwłaszcza o zachodzie słońca, zapierają dech w piersiach.
2. jazda konna: Dla miłośników koni Pustynia Błędowska to doskonałe miejsce do przejażdżki konnej. Uczestnictwo w takiej przejażdżce pozwoli na bliski kontakt z przyrodą i poczucie wolności.
3. zachód słońca na wydmach: Nie ma nic piękniejszego niż obserwacja zachodu słońca na pustyni. Ciepłe barwy odbijające się od piasków tworzą niezapomniany pejzaż. Na zachód słońca zjeżdża się tu każdorazowo mnóstwo ludzi. Ale 1. trudno się dziwić, skoro jest tak ładnie; 2. i tak całe towarzystwo gdzieś się „rozłazi” i w ogóle nie odczuwa się tej ilości ludzi.
4. fotografowanie przyrody: Pustynia Błędowska to raj dla miłośników fotografii przyrodniczej. Zdjęcia zachwycające formacje skalne, unikatowe rośliny i zwierzęta dostarczą niezliczonych chwil artystycznej inspiracji.
5. rozrywka: na poszczególnych punktach organizowane są różnego typu biegi, koncerty, wystawy, eventy artystyczne. Wydaje się, że latem każdorazowo znajdziecie tu coś ciekawego.
6. piknik: z tej formy relaksu korzysta wiele osób. No bo tak: jeśli potraktujecie pustynię jako przedłużenie bałtyckich plaż 🙂 to kto Wam zabroni rozłożyć się latem w ciepłym grajdołku? I tak tu się robi: latem w dzień smażing, wieczorem piknik na kocyku przy zachodzie słońca. I każdy znajdzie tu miejsce dla siebie.
   Taka plaża bez morza, ale jakże urocza.

Ciekawostki

Oto kilka ciekawostek, które wypatrzyliśmy na temat Pustyni Błędowskiej. A może znacie jakieś, których tu nie uwzględniliśmy? Piszcie w komentarzach.

1. Pustynia Błędowska stanowiła tło dla kilku filmów:
   • „Pięciu” z 1964 roku;
   • „Faraon” Jerzego Kawalerowicza;
   • „W pustyni i w puszczy” na motywach powieści H. Sienkiewicza;
2. Jakieś 100 lat temu, gdy pustynia była jeszcze mniej zarośnięta, podczas wędrówki można było doświadczyć tu zjawiska fatamorgany.
3. W latach 50tych i 60 tych przeprowadzono tu pierwsze próby rakiet meteorologicznych.
4. Podobno testowano tu też rakiety V2.
5. Przez Pustynię Błędowską płynie rzeka Biała Przemsza, która dzieli pustynię na mniejszą część północną i większą część południową.
6. Część pustyni jest wykorzystywana przez wojsko, które zajęło część na poczet swojego terenu ćwiczebnego. Mówi się, że odbywały tu ćwiczenia elitarne jednostki, które uczestniczyły w konfliktach w różnych rejonach świata, a obecnie chętnie wykorzystują go grupy spadochronowe.

Informacje praktyczne

Ile kosztuje wstęp na Pustynię Błędowską?

Tutaj mamy dobrą wiadomość, ponieważ na pustynię można wejść bezpłatnie. Wstęp na punkty widokowe oraz szlaki piesze jest darmowy, podobnie jak okoliczne parkingi.

W jakich godzinach można wejść na Pustynię Błędowską?

Dobra wiadomość nr 2. Na Pustynię Błędowską można wejść całą dobę, tzw. 24h.
Ale wiadomo, że tylko w dzień widać tutaj cokolwiek 🙂

Jeśli spodobał Ci się nasz artykuł, czy też przydał się w planowaniu wycieczki, dodaj nam energii do tworzenia kolejnych wpisów. Postaw nam poranną kawę, choćby tę najmniejszą, aczkolwiek najbardziej energetyczną 🙂 Dla Ciebie to niewiele, a nam pomoże to w tworzeniu kolejnych treści i być może znowu napiszemy coś, co Ci się przyda. Z góry dziękujemy Ci za wsparcie!

espresso 5 PLN
cappuccino 10 PLN
cafe latte 15 PLN

Gdzie leży Pustynia Błędowska?

Naszą własną pustynię znajdziecie w województwie małopolskim, praktycznie na granicy województwa śląskiego. Leży w odległości około:

• 1 godziny od Krakowa (50 km.),
• 40 minut od Katowic (42 km.),
• 1,5 godz. od Częstochowy (95 km.),
• 3 godziny od Warszawy (316 km.)

Co warto zobaczyć w pobliżu Pustyni Błędowskiej?

W okolicach pustyni znajdziecie mnóstwo wspaniałych miejsc, które możecie odwiedzić. Między innymi:

• Park Krajobrazowy Orlich Gniazd
• Ruiny Zamku Smoleń
• Zamek Ogrodzieniec
• Zamek Olsztyn
• Zamek Mirów

Podsumowanie

Chociaż Pustynia Błędowska to popularne miejsce turystyczne, warto pamiętać o jej delikatnej równowadze ekologicznej. Ochrona przyrody to kluczowy element, który pozwoli zachować unikalne cechy tego miejsca dla przyszłych pokoleń.
To nie tylko fascynujące miejsce na mapie Polski, ale również doskonały przykład siły natury i zdolności przyrody do przetrwania. Dla wszystkich miłośników podróży, to idealne miejsce do odkrywania tajemniczych zakątków i czerpania radości z bezpośredniego kontaktu z naturą. Przekrocz granice codzienności i zanurz się w magicznej atmosferze Pustyni Błędowskiej – klejnot Polskich przestrzeni natury.

Warto poczytać

Jeśli macie ochotę poczytać o realizacji projektu LIFE+, którego celem była ochrona terenu pustyni. link