Dowspuda, Pałac Paca

Dowspuda… jeśli marzysz o odkrywaniu tajemniczych ruin, spacerach po zielonych terenach i zanurzeniu się w fascynującej historii Polski, Pałac Paca w Dowspudzie to miejsce, które koniecznie musisz odwiedzić. Ta nieco zapomniana perła województwa podlaskiego skrywa niezwykłą historię i zachwyca nawet w swojej ruinie.

Krótka historia Pałacu Paca

Pałac w Dowspudzie został wybudowany w latach 1820–1827 z inicjatywy generała Ludwika Michała Paca – bohatera wojen napoleońskich i jednego z najbogatszych magnatów swojej epoki.

Oprócz swoich zasług wojennych Ludwik Michał Pac oddał się zdobywaniu wiedzy z zakresu produkcji rolnej. W trakcie swoich wizyt we Francji i Anglii poznał możliwości wykorzystania maszyn rolniczych oraz nowoczesnej produkcji.

Po powrocie z wojen napoleońskich wybudował w Dowspudzie przepiękne pałac z otaczającym go wyjątkowym parkiem. Pałac był wzorowany na włoskim stylu neogotyckim z elementami klasycyzmu. To połączenie czyniło go jedną z najpiękniejszych rezydencji w ówczesnej Polsce.

Ludwik Pac sprowadził z Niemiec, Szkocji i Anglii rodziny farmerskie i rzemieślnicze, które zamieszkały w okolicznych wsiach. Zresztą przypomina o tym nazwa jednej z nich, ponieważ tuż przy bramie wjazdowej zobaczymy kierunkowskaz na Szkocję.

Pac wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku, władze rosyjskie odebrały mu majątek, a opuszczony pałac zaczął popadać w ruinę. Część zabudowań została rozebrana, a to, co przetrwało, do dziś jest niemym świadkiem dawnej świetności.

Dowspuda, pozostałości pałacu Paca

Ruiny Pałacu Paca leżą w malowniczej dolinie rzeki Rospuda, w miejscowości Dowspuda – zaledwie 26 km od Augustowa. Do dziś zachowały się tu resztki pałacowych murów, piwnice, arkady, wieżyczka narożna oraz część fortyfikacji. Teren wokół pałacu to rozległy park krajobrazowy z licznymi alejami, starodrzewem i widokiem na rzekę. To idealne miejsce na piknik czy sesję zdjęciową.

Na terenie parku pałacowo-parkowego, poza ruinami pałacu, znajduje się zabytkowa kordegarda i kilka budynków współczesnych (szkoła, internat, bloki, budynki gospodarcze).

Aleja lipowa w Dowspudzie

Aleja, którą spotykamy na wjeździe do posesji, to pozostałości dziewiętnastowiecznego zespołu pałacowo-parkowego.

Pierwotnie, dwukilometrowa aleja lipowa osłaniała drogę prowadzącą od pałacu Paca do miejscowości Szkocja. Była tam wieża obserwacyjna, punkt pomiarów meteorologicznych i elewator zbożowy.

Obecnie zachował się jedynie niewielki pięciuset metrowy fragment ze starymi dorodnymi lipami, tuż przy terenie szkoły rolniczej w Dowspudzie. Poza lipą drobnolistną tworzą ją też klony i jesiony.

W 1980 roku Wojewoda Suwalski uznał Aleję Lipową w Dowspudzie za pomnik przyrody.

lokalizacja: Pałac Paca, Dowspuda – pinezka Google Maps

Stan obecny i ciekawostki

Obecnie Pałac Paca to malownicze ruiny, dostępne bezpłatnie dla zwiedzających przez cały rok. W ostatnich latach odbywają się tu wydarzenia, sportowe (obok jest boisko), kulturalne i historyczne rekonstrukcje.

Ciekawostki:

• W czasach swojej świetności pałac miał 80 pokoi, oranżerię, teatr, stajnie i rozległe ogrody.
• Prawe skrzydło pałacu mieściło zbiory militariów, a lewe galerię malarstwa i oranżerię.
• Generał Pac sprowadził do Dowspudy nowoczesne maszyny rolnicze z Anglii i założył szkołę rolniczą – jedną z pierwszych w Polsce.
• Postać Ludwika Michała Paca była podobno pierwowzorem postaci Hrabiego w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza.
• Legenda głosi, że w ruinach pałacu ukryty jest skarb Paca, do którego prowadzi tajemne przejście z kościoła w Raczki.
• Ruiny pałacu z 21-hektarową działką w roku 2016 zostały sprzedane. Całość kosztowała podobno ponad 1 mln zł. Nowy prywatny właściciel zadeklarował odbudowę pałacu z przeznaczeniem na cele hotelowe. No, zobaczymy.

Dowspuda, informacje praktyczne na temat pałacu

• wstęp | bezpłatny
• godziny otwarcia | teren dostępny całodobowo (brak ogrodzenia), aczkolwiek nie jest oświetlony, więc po zmroku nie ma sensu tu przychodzić
• parking | bezpłatny, tuż przy pałacu. Trzeba wjechać przy kordegardzie i za jej budynkami, po prawej stronie jest duży parking. Większe pojazdy (np. kampery mogą zatrzymać się na parkingu przy bramie wjazdowej.
• toalety i zaplecze gastronomiczne | brak na miejscu – warto zabrać prowiant
• czas zwiedzania | do 1 godziny (łącznie ze spacerem po parku)

Dowspuda, co zobaczyć w okolicy? (pinezki)

Augustów, Kanał Augustowski i rejsy statkiem (26 km) | pinezka Google Maps
Uroczysko Miejsce Święte nad Rospudą (6,3 km) | pinezka Google Maps
Wigierski Park Narodowy (24 km), Klasztor Kamedułów, wspaniałe jeziora | pinezka Google Maps
Suwalski Park Krajobrazowy (45 km) | pinezka Google Maps
Mosty kolejowe w Stańczykach (49 km) | pinezka Google Maps
Wysoki Most, spływy Czarną Hańczą, Amazonką Podlasia (41 km) | pinezka Google Maps

Podsumowanie

Ruiny Pałacu Paca w Dowspudzie to idealna propozycja na krótką wycieczkę pełną historii, pięknych widoków i spokoju. Choć dziś pozostały jedynie fragmenty tej imponującej rezydencji, klimat miejsca nadal robi ogromne wrażenie. A jeśli dodasz do tego atrakcje Augustowa i przyrodnicze skarby Doliny Rospudy, masz gotowy plan na niezapomniany dzień w sercu Podlasia.

Kilka słów od nas

Kochani,
Jeżeli spodobał się Wam niniejszy wpis, a informacje, które zawiera uznaliście za choć odrobinę przydatne, podzielcie się swoją opinią w komentarzu. Sporo pracujemy nad artykułami, a każda informacja zwrotna, spostrzeżenie lub pomysł jest dla nas OGROOOOMNĄ motywacją i znakiem, że nie robimy tego bez sensu.

Prosimy również, kliknijcie w link do naszego FB (link do profilu Rzuć Okiem na Świat na Facebook’u), polubcie profil, a informacje o nowych wpisach wpłyną Wam automatycznie. My dzięki temu również odrobinkę się upowszechnimy. O to samo prosimy w przypadku naszego IG (link do profilu Rzuć Okiem na Świat na Instagramie), bo trochę nam się te kanały zbyt wolno rozwijają 😉 Cóż, nie jesteśmy orłami sociali, więc każde wsparcie nam się przyda. Opowiadajcie o nas. Dziękujemy Wam z góry!

Jeżeli macie w sobie żyłkę włóczykijów, to w części Vanlife’owej uzupełniamy relacje i trasy naszych podróży kampervanem „Dukatkiem”. Jeżeli jesteście ciekawi opisów dłuższych wyjazdów, to będziemy je sukcesywnie dodawać w sekcji Van4Life. Zapraszamy!

Chcemy tutaj również powiedzieć, że wszystkie materiały na blogu są naszego autorstwa (chyba, że podpisaliśmy to inaczej) i udostępniamy je bezpłatnie. Zwłaszcza zachęcamy do zajrzenia do sekcji Porady i dodatki, gdzie budujemy powoli bazę przydatnych treści. Są to już obecnie mapy atrakcji, Dziennik Małego Podróżnika, Quiz wiedzy o Podlasiu, a będzie ich więcej 🙂
Blog utrzymujemy z własnej kasy, choć próbujemy się wspierać wpływami z reklam automatycznych i współpracy afiliacyjnej. Jeśli zdarzają się nam artykuły sponsorowane, są one wyraźnie podpisywane. Musimy jakoś dorobić na hosting i domenę 😉 dlatego zrozumcie, jeżeli w trakcie czytania pojawiać się Wam będą reklamy lub linki do naszych partnerów. Pamiętajcie, na kliknięciu nie tracicie w żaden sposób, jak również nie zwiększają się Wam ceny usług. My natomiast możemy dostać niewielką prowizję jeżeli klikniecie link lub dokonacie przez niego zakupu. To wszystko!

Miłych podróży!

Województwo Podlaskie – atrakcje