Iwonicz-Zdrój. Piękne uzdrowisko w Beskidach!

Iwonicz-Zdrój to miasteczko-uzdrowisko ukryte w zakamarkach Beskidu Niskiego. Znajduje się w województwie podkarpackim, około 16 km od Krosna i jest to jedno z najstarszych uzdrowisk w Polsce.

Gdy tu znaleźliśmy się po raz pierwszy, było dla nas totalnym zaskoczeniem, ale na plus, a dlaczego przeczytajcie dalej….

Historia Iwonicza-Zdrój

Pierwsze wzmianki o Iwoniczu-Zdrój, jako o uzdrowisku pochodzą z 1578 roku. Jednak już w roku 1413 pojawiały się informacje o istnieniu tej miejscowości. Była ona własnością wielu znamienitych rodów, począwszy m.in. od Ossolińskich, po Potockich, wreszcie po Załuskich, którzy uznawani są za wskrzesicieli uzdrowiska. Za początek istnienia uzdrowiska uznaje się właśnie rok 1578, kiedy to pojawiła się publikacja Wojciecha Oczki – lekarza nadwornego króla Zygmunta Augusta, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy, który opisał zdrowotne właściwości wód iwonickich. Następnie, sukcesywnie, pod wpływem rozwoju nauk przyrodniczych, zwiększało się znaczenie terapii “u wód”.

W XIXw. Iwonicz-Zdrój przeżywał rozkwit, dzięki działaniom ówczesnych właścicieli, Załuskich, którzy dzięki rozbudowie miejscowości nadali jej charakter europejskiego kurortu. Potem nastąpiła I wojna światowa, kiedy to miejscowość została zniszczona, by następnie podnieść się w okresie międzywojennym, gdy nastąpił rozwój usług leczniczych i sportu narciarskiego. W czasie II wojny światowej zakłady lecznicze zostały przeznaczone do użytku Niemców, zaś po wojnie utworzone zostało przedsiębiorstwo uzdrowiskowe, a prawa miejskie przyznano w roku 1973.

Obecnie Iwonicz-Zdrój to uzdrowisko, którego największymi walorami leczniczymi jest wspaniale czyste powietrze, niezwykłe widoki, niesamowity klimat i lecznicze wody.

Z powodu jego zdrowotnych właściwości do miejscowości przyjeżdża obecnie wielu kuracjuszy. Miasto oferuje im noclegi w kilku dość dużych budynkach sanatoryjnych, jednak na terenie miasta dostępna jest również spora liczba kwater prywatnych. Warto zatrzymać się w którejś z nich, by w całości poczuć klimat tego pięknego miasteczka. Bo Iwonicz jest magiczny, rano, w południe i wieczorem.

Mimo tego, że uzdrowisko cieszy się dużą popularnością, w miasteczku nie odczuwa się dużej liczby ludzi. Spacerują oni po okolicznych trasach, kontemplując piękne widoki. A jest co podziwiać.

Iwonicz-Zdrój co tu można zobaczyć?

Wjazd do Iwonicza-Zdrój nie zapowiada jeszcze urody tego miejsca. Początek miejscowości, to część willowa, zbudowana wzdłuż trasy wjazdowej. Na wzgórzach widać już stąd gmachy sanatoriów, jednak prawdziwa niespodzianka kryje się w ścisłym centrum miasta, ponieważ znajduje się tu zespół zabudowy drewnianej z wieku XIX i XX.

Aby spokojnie zwiedzać centrum miasteczka, dojechać należy do ulicy Słonecznej, gdzie można zostawić auto na parkingu, zaraz za stacją benzynową. I dalej pójdźmy pieszo, ponieważ właśnie tu rozpoczyna się najpiękniejsza przygoda z Iwoniczem Zdrój. Po lewej stronie ulicy widać pierwsze elementy zabudowy drewnianej, w tym piękną willę “Mały Orzeł”, która swój okres świetności ma co prawda za sobą, ale nadal imponuje wyrafinowaniem architektury. Dalej, nieco z tyłu ukryty jest jasny kościół – Kaplica Zdrojowa, o ciekawej drewnianej zabudowie wnętrza, konsekrowany w roku 1464.

Zabytkowe centrum jest na wprost.

Aby wejść na najbardziej reprezentacyjny plac Iwonicza należy przejść malutką brameczką, przy Informacji Turystycznej. Jej przekroczenie przenosi nas jakby w inny, jakby nieco bajkowy świat. Serio, to takie wrażenie. Z części zwykłego, szarego miasteczka, wchodzimy w krainę pięknie zdobionych, kolorowych budynków, skoncentrowanych wokół placu z okrągłą fontanną. Plac Nosi on nazwę Placu Józefa Dietla, lekarza, polityka, profesora, rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i prezydenta tego miasta, człowieka, którego sercu wyjątkowo bliskie były aspekty dbałości o zdrowie.

Jesteśmy za płotkiem. Tutaj już widać co czeka nas za chwilę. Przed nami bowiem rozkwita świat pięknej zabudowy, urozmaiconej ładnymi kompozycjami kwiatowymi.

Bazar

Po lewej stronie znajduje się pierwszy budynek godny zauważenia, a mianowicie budynek dawnego bazaru z lat 1876-1880, zwieńczony piękną wieżą zegarową, z której w południe odtwarzany jest hejnał. W budynku obecnie mieszczą się mieszkania prywatne i lokale handlowe. To z tego miejsca zaczyna się właściwy deptak uzdrowiska. Bazar jest bardzo charakterystyczny, wraz z placem i fontanną stanowi podstawę wszelkich widoczków i pocztówek z Iwonicza-Zdrój.

Dom Zdrojowy

Usytuowany jest po prawej stronie wejścia na deptak, praktycznie vis-a-vis bazaru. Kiedyś był restauracją. hotelem i salami rozrywki dla zamożnych gości. Obecnie jest to miejsce, gdzie możemy obejrzeć spektakle teatralne, koncerty. Jest tu również kino.

Pójdźmy dalej. Zaraz za budynkami otwiera się piękny Plac Dietla z niewielką fontanną. Otaczają go kolejne piękne budynki: kremowo-zielona Restauracja Zdrojowa, w której przy pięknej pogodzie można delektować się kawą, a ze swojej strony polecamy placki serowe z owocami 😉 mniami

Obok fontanny na Parku Dietla, na  niewielkim wzniesieniu stoi drewniana altana – Glorietka, z której można podziwiać cały centralny plac Iwonicza Zdrój. Została ona odtworzona na podstawie archiwalnych zdjęć i obecnie służy kuracjuszom do odpoczynku w cieniu.

Pijalnia Wód w Iwoniczu-Zdrój

Z prawej strony, przy Glorietce, pięknie lśni biały budynek dawnych łaźni borowinowych, a obecnej Pijalni Wód. Warto wejść w przejście pomiędzy budynkami, gdyż przejście upiększone jest ślicznymi arkadami. W podcieniach można kupić na straganach pamiątki i małe gadżety, ale arkady najpiękniej wyglądają rano i wieczorem, gdy straganów tam nie ma.

Budynek pijalni to dawne Łazienki Borowinowe , które pierwotnie drewniane zostały w roku 1922 przebudowane zostały na murowane. Pijalnia Wód, która istnieje tu obecnie stylizowana jest na zieloną altanę i można w niej kupić wody i produkty do dbania o urodę i zdrowie.

Tuż za Pijalnią Wód, po prawej stronie jest Pawilon nad Źródłami – wybudowany w formie Glorietki, Źródło Józefa i Figura Matki Boskiej Przedziwnej.

Stare Łazienki

Obok pijalni wód lśni budynek zwany Łazienkami mineralnymi “Stare Łazienki”, czyli długi piętrowy budynek z piętrowymi ryzalitami.

Stary Pałac

Na lewo od starych łazienek znajduje się Stary Pałac, najstarszy budynek Iwonicza-Zdrój, wybudowany w roku 1837 według projektu Amelii Załuskiej. Był kiedyś rezydencją letnią.

Wszystkie budynki są de facto skondensowane wokół urokliwych, ukwieconych placów. Przysiądźmy na którejś z ławeczek, oddajmy się podziwianiu misternie utkanym koronkom budynków, ponieważ w promieniach słońca, grających wśród drzew, to miejsce jest idealne na relaks.

A gdy już odpoczniemy, pójdźmy dalej. Mamy w tym miejscu dwa najważniejsze warianty spacerowe, bowiem tutaj nasza trasa zwiedzania się rozdziela.

Możemy teraz obrać kierunek na wprost, do dawnej skoczni narciarskiej, lub w prawo, przy Glorietce, do źródła Bełkotki. Zacznijmy od tej pierwszej.

Spacer do źródła Bełkotki

Z placu przejdźmy obok Glorietki, brukowaną alejką, nieco pod górkę. …. Droga prowadzi przez, malowniczym szlakiem spacerowym. Po drodze można skorzystać z siłowni na świeżym powietrzu oraz ustawionych ławeczek.

Tężnie solankowe w Iwoniczu Zdrój

Iwonicz Zdrój swoje bogactwo krajobrazowe uzupełnia możliwością skorzystania z terapii solankowej. Do tego celu wybudowana została niewielka tężnia, czyli niewielkie “patyczkowe” konstrukcje, po których spływa wysoko mineralizowana woda. W Iwoniczu jest to mineralna woda lecznicza “Elin 7”.

Wokół tężni powstaje mikroklimat wspomagający profilaktykę i leczenie nieżytu górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok, rozedmy płuc, nadciśnienia tętniczego, alergii i ogólnego wyczerpania. Coś w stylu wdychania powietrza morskiego, tylko tutaj wdychamy bardziej czyste powietrze. Czas seansu powinien wynosić około 30 min.

Tężnia znajduje się przy szlaku do źródła Bełkotki. Lokalizacja jest doskonała, ponieważ kuracja solankowa idealnie komponuje się z aktywnym spacerem, którym jest właśnie podejście do źródła rzeczki.

Źródło Bełkotki

Źródło Bełkotki znajduje się w betonowej cembrowinie. Ciekawostką jest jej charakter, z którego wynika nazwa rzeczki. Bełkotka, ponieważ ze źródła wydobywa się gaz ziemny powodujący charakterystyczne bełkotanie wody. I tu ciekawostka: Bełkotka zwana jest też płonącym źródłem, ponieważ podobno, gdy do wody rzuci się płonący papier, woda zaczyna płonąć i gaśnie bardzo powoli. Skąd się wzięło to wyjątkowe źródło? Otóż według legendy w wody Bełkotki uderzył kiedyś piorun i został tam uwięziony. Próbuje teraz się uwolnić, a wszelkie jego próby odzyskania wolności powodują bulgotanie wody. Przez dłuższy czas źródło Bełkotki uznawane było za najcenniejsze źródło lecznicze.

Spacer do dawnej skoczni narciarskiej

Z Placu Dietla można się przespacerować w kierunku dawnej skoczni narciarskiej. W tym celu trzeba pójść na wprost. Po lewej stronie miniemy Stary Pałac zaś po prawej pojawi się przepiękny kremowy budynek Krakowiak z przepiękną werandą. Stanowił on kiedyś centrum życia towarzyskiego. Budynek jest odbudowany, ponieważ w roku 2004 strawił go pożar.

Tuż za Krakowiakiem, po lewej stronie znajduje się Sanatorium “Pod Jodłą, a dalej Ogród Romantyczny. Po prawej stronie, natomiast, znajduje się, wzniesiony w roku 1912, Sanatorium “Biały Orzeł”, wybudowany w stylu secesyjnym. Piękny biało-zielony, wspaniale prezentuje się na tle okolicznej zieloni, która oplata całe miasteczko.

Nieco dalej, w sumie bardzo niedaleko znajduje się boisko, basen odkryty oraz muszla koncertowa, wybudowana w kształcie odwróconego kadłuba łodzi wbitego w górę. Nad nią znajduje się dawna skocznia narciarska, po której obecnie została już tylko budka sędziowska.

Skocznia narciarska w Iwoniczu-Zdrój

W Iwoniczu-Zdrój istnieją, choć chyba lepiej powiedzieć istniały, skocznie o punktach konstrukcyjnych 60, 40 i 20 m. Kompleks obecnie nie nadaje się raczej do użytkowania, niemniej jednak w planach jest ich modernizacja. W każdym razie jest to jakaś ciekawostka. Do widniejącej na zboczu budki można wejść, jeśli ktoś ma ochotę poczuć się jak sędzia narciarski.

Na pyszną kawę do Zaczątka przy Czesławie

Bezpośrednio przy boiskach znajduje się jeszcze jedno miejsce, obok którego nie potrafimy przejść obojętnie 🙂 Jest to kawiarnia Zaczątek przy Czesławie. Malutka , ale cudownie urokliwa, kawiarenka, w której ofercie znajdziecie przepyszne gofry z bitą śmietaną, kawa, którą można zabrać sobie na szlak, a zimą przepyszne grzane wino. Do tego ogień w palącej się kozie… super klimat, cóż trzeba więcej….

Ciekawostka: przed kawiarnią od strony miasteczka jest taki okrąg otoczony niskim murkiem ceglanym. Gdy staniesz w środku i zaczniesz mówić, Twój głos do Ciebie wróci. O podobnej atrakcji pisaliśmy we wpisie dotyczącym Mauzoleum Piotra II Niegosza w Czarnogórze.

Tuż obok kręgu, znajduje się zejście do miejsca naboru wody pitnej Czesław.

Nieco dalej miejscowość już się kończy, ale zaczynają się szlaki. Między innymi szlak na Przymiarki oraz na Żabią Górę, ale również na Żabią Górę i do Bałucianki.

Dlaczego warto odwiedzić Iwonicz-Zdrój?

Piękne tereny, wyjątkowy mikroklimat wśród otaczających wzgórz, krystalicznie czyste powietrze. Te i więcej stwierdzeń pasują idealnie do Iwonicza-Zdrój.

Latem miasto jest pięknie ukwiecone kolorowymi kwiatami, które ślicznie kontrastują z zielenią wszechobecnych drzew. Jesienią natomiast, przyodziewa złote szaty, które dodają mu wielobarwnego uroku. Oba warianty są wyjątkowo piękne i chyba nie ma osoby, która nie doceni uroku tego miejsca.

Uzdrowisko Iwonicz-Zdrój z roku na rok rozwija się pięknie. Powstały fontanny, oczko wodne, odrestaurowano ujęcia wody pitnej oraz źródło Bełkotki, wybudowano tężnię solankową. Miasto otacza system ścieżek spacerowych, dobrze oznakowanych, które umożliwiają spacery zarówno krótsze, jak i te dłuższe.

Wyjątkowo klimatycznie jest tu jesienią, gdy Beskidy otula już kolorowa kołderka barwnych liści. Kameralna atmosfera małego miasteczka z bajki daje się wtedy odczuć jeszcze bardziej. Czasem co prawda słychać dźwięki popularnych sanatoryjnych “fajfów” organizowanych przez kilka restauracji i pubów, ale ok 22giej miasteczko się wycisza. Wieczorem można spotkać śliczne sarenki przemykające bocznymi uliczkami.

My w Iwoniczu-Zdrój jesteśmy zakochani!

Najlepsze pstrągi w Beskidzie Niskim

A jeśli są tu amatorzy rybki, to koniecznie trzeba zajrzeć do baru o niewyszukanym wyglądzie – Baru na górce, który znajduje się tuż obok Sanatorium Sanvit. Tam trzeba dopytać kiedy będą wędzone pstrągi, a następnie koniecznie, ale to koniecznie, go spróbować – są wspaniałe, ponieważ są to najlepsze wędzone pstrągi w tej okolicy 🙂

Iwonicz-Zdrój – początek tras spacerowych

Przebywając w Iwoniczu-Zdrój przynajmniej kilka dni, warto skusić się również na spacer którymś z okolicznych szlaków beskidzkich. Oferują one łagodne warunki marszowe, piękne widoki i wyciszającą atmosferę. Iwonicz-Zdrój ma to do siebie, że wystarczy wyjść tuż za obręb miasteczka, a ochy i achy wydobywające się z ust nie milkną. Wszędzie jest tak pięknie. Otaczające miasteczko góry są porośnięte drzewami liściastymi, które w okresie jesieni przybierają tak niewiarygodnie piękne kolory, że trudno przestać je podziwiać.

Najbardziej popularną trasą jest pasmo górskie Przymiarki, które dostępne jest już nawet w formie krótkiego spaceru. Widok jest jak najbardziej wart spaceru.

Inne trasy, które prowadzą z Iwonicza-Zdrój opisaliśmy w oddzielnym wpisie.

Gdzie znajduje się Iwonicz-Zdrój?

Jak już wspominaliśmy, miasteczko znajduje się w województwie podkarpackim, nieopodal równie znanego Rymanowa Zdrój i Krosna.

Aby dojechać do Iwonicza-Zdrój należy jechać drogą nr 28 z Krosna, w kierunku miejscowości Miejsce Piastowe. Następnie po ok. 8.8 km od Miejsca Piastowego, przy dużym markecie spożywczym, na światłach, należy skręcić w prawo. Dalej jedźmy prosto, wprost do miejscowości.

Informacje praktyczne:

Iwonicz-Zdrój, co znajduje się w pobliżu?

• Bałucianka i piękna cerkiew
• Pasmo Przymiarki
• Żabia Góra
• Rymanów Zdrój
• Dukla
• Góra Cergowa i Magurski Park Narodowy
• Rudawka Rymanowska – Ściana Olzy – Lodospady
• Zamek Odrzykoń
• Pijalnia Czekolady w Korczynie
• Rezerwat Prządki