Comino, kryjówka piratów

Comino, czy też w języku maltańskim Kemmuna, to 3 co do wielkości i jednocześnie najmniejsza zamieszkana wyspa archipelagu wysp maltańskich.

Leży pomiędzy północnym wybrzeżem wyspy Malta, a południowym Gozo.

Jest to wyspa bardzo mała, ponieważ jej szacowana wielkość wynosi 3,5 km², a mieszka na niej jedna, dwuosobowa rodzina. W porównaniu do swoich najbliższych sąsiadek Malty i Gozo, jest naprawdę niewielka, ale większość turystów zwiedzających Maltę i tak kieruje na nią swoje kroki.

Na wyspie znajduje, czy znajdował się jeden hotel, który obecnie przeżywa chyba okres lekkiego uśpienia. Jest też jedno mini pole namiotowe, aczkolwiek raczej dla amatorów namiotów, niż kamperów 😉 ponieważ dostać się tu jest cokolwiek trudno. I pięęęęękna zatoka z plażą, która kusi lazurem wody.

w artykule znajdziecie

Historia wyspy Comino

Choć dziś trudno w to uwierzyć, dawno, dawno temu, gdy w XVI wieku na Comino przybyli joanici, wyspa była swego rodzaju rajem. Mieszkały tu przepiórki, dziki, jelenie, a roślinność była bujna i obfita w gatunki.

Wielcy mistrzowie założyli nawet na wyspie prywatny rezerwat zwierzyny łownej, wydając przy tym zakaz (z naznaczoną karą grzywny) przybywania tu osób posiadających broń lub zwierzęta do polowań.

Raj nie okazał się jednak niezniszczalny, ponieważ saraceńscy piraci za nic mieli odgórne zakazy. Systematycznie najeżdżali wyspę, ba, zrobili sobie wręcz na niej swego rodzaju bazę.

W 1416 roku czara cierpliwości Maltańczyków się przebrała i poprosili oni o pomoc w pokonaniu najeźdźców wicekróla Sycylii. Nałożony został podatek na budowę fortyfikacji obronnych wyspy, jednak króli Hiszpanii Alfons V oszukał Maltańczyków i zebrane pieniądze wydał na własne podróże.

Comino przez kolejne 200 lat pozostało bezbronne, aż do roku 1618, kiedy to ówczesny wielki mistrz dostrzegł wagę ochrony Kanału Maltańskiego i zdecydował, że na wyspie powstanie jedna z trzynastu wież strażniczych. Tak powstała wieża św. Marii (St Mary’s Tower), najdroższa z wybudowanych wtedy wież obronnych.

100 lat później dobudowano więcej fortyfikacji, zwiększyła się też do około 200 osób liczba okolicznych mieszkańców.

W czasie I wojny światowej Brytyjczycy zlokalizowali na wyspie szpital zakaźny. W 1965 roku powstała nawet szkoła dla dzieci mieszkających na wyspie. Niektóre zabudowania można zobaczyć do dziś.

Comino obecnie

Niewielki obszar i mała liczba mieszkańców w żaden sposób nie umniejszają wyspie, ponieważ Comino jest autentycznie jedną z większych atrakcji turystycznych Malty.

W jakim celu ludzie przybywają na Comino? Bezapelacyjnie przyciąga ich w głównej mierze zatoka zwana Blue Lagoon, która słynie z kryształowej wody i pięknych krajobrazów. Ale znajduje się też wielu amatorów spacerów po Comino, ponieważ miejsce jest idealne do spokojnych trekkingów wzdłuż brzegów wyspy. Na wydeptanych szlakach nie spotkacie tu wielu turystów, ponieważ znacznie chętniej pozostają oni nad brzegiem morza.

Ale my polecamy spacer wokół wyspy, gdzie przestrzeń Was zachwyci, a wiatr zatańczy w Waszych włosach. Pokierują Was niewielkie drogowskazy, które ułatwią rozeznanie się w terenie.

Co zobaczyć na Comino?

Blue Lagoon

Nie ma co. Blue Lagoon to absolutne „must see” Comino. Zresztą właśnie dla tej zatoczki na Comino przybywa większość turystów.

Nieprawdopodobnie turkusowa woda i przepiękne formacje skalne otaczające lagunę sprawiają, że miejsce wydaje się jakby wycięte z kadru filmowego.

W sezonie letnim na brzegach i w wodach zatoki wypoczywają codziennie setki turystów, którzy chętnie korzystają zarówno z relaksu wodnego, jak i walorów przewoźnych beach barów oferujących m.in. słynne drinki w skorupach ananasa. Klimat jest tu bardziej kurortowy i głośny.

wieża św. Marii

Wieża św. Marii to jedna z serii maltańskich wież strażniczych, ulokowanych w zasięgu wzroku jedna od drugiej. Zresztą system wież opisywaliśmy już na przykładzie w wieży św Agaty (Red Tower).

Wieża na Comino to 12 metrowy budynek, na 8-mio metrowym fundamencie. Jej mury mają 6(!) metrów grubości. Do wejścia prowadzą kamienne schody, które urywają się przed drzwiami. Tam znajdował się most zwodzony, usuwany w sytuacji zagrożenia.

Wieża jest otwarta w środy, piątki, soboty i niedziele od kwietnia do końca października między 10.30 a godziną 15:00. Jeżeli chcecie odwiedzić wieżę, sprawdźcie, czy powiewa nad nią flaga. To znak, że jest otwarta.

wieża św. Marii: po lewej stan obecny; po prawej kadr z filmu „Hrabia Monte Christo” z roku 2002 (fot. filmweb.com)

kapliczka

Kaplica Powrotu Świętej Rodziny z Egiptu znajduje się w północno- wschodniej części Comino, w pobliżu ślicznej Santa Maria Bay. Wiek szacowany jest nawet na XIII wiek, jednak obecna budowla jest już kapliczką odbudowaną. Bardzo ascetyczna z zewnątrz, w środku prezentuje się bardzo pięknie. Msze odprawiane są tu w soboty o godzinie 18.45.
Warto też powiedzieć, że Kaplica Powrotu Świętej Rodziny z Egiptu została wpisana na listę zabytków narodowych 1 stopnia.

pozostałości zabudowań szpitala zakaźnego

Szpital zakaźny to drugi co do wielkości (po hotelu Comino) budynek na wyspie. Powstał w czasie I wojny światowej, na podstawie decyzji Brytyjczyków. Obecnie pozostały po nim tylko ruiny, aczkolwiek i one robią ciekawe wrażenie. Wewnątrz budynku szpitala funkcjonowała szkoła, hm… raczej jedna klasa szkoły dla dzieci z Comino.

Na wyspie znajdują się również zabudowania dawnej farmy świń oraz bateria św. Marii.

formacje skalne

Nabrzeże Comino obfituje w piękne formacje skalne, które chyba urzekły nas najbardziej z całej wyspy. Każda krawędź skał kryje tu jakąś ciekawostkę lub jaskinię. Ścieżki trekkingowe prowadzą praktycznie wzdłuż brzegów, więc urokami i rozmaitością form można rozkoszować się naprawdę z bliska.

Jedną z najsłynniejszych skał jest Elephant Rock na wschodnim wybrzeżu Comino, ale tę akurat najlepiej jest oglądać od strony morza.

Wokół wyspy znajduje się kilka wraków, które bardzo przyciągają amatorów podwodnego zwiedzania.

Jak dostać się na Comino?

Skoro Comino jest wyspą, wiadomo, że transport odbywa się drogą wodną. Z portów na Mgarr na Gozo i Cirkewwa na Malcie wypływają w stronę Comino różnego typu statki turystyczne.

Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest skorzystanie z tzw. Comino Ferry. Jest to linia, która oferuje transport na trasach Mgarr-Comino, Cirkewwa-Comino, zgodnie z założonym harmonogramem.

Aby dostać się na Comino najlepiej pojechać do któregoś ze wspomnianych powyżej portów i poszukać łódeczek, motorówek, czy tramwajów wodnych oferujących rejsy na Comino. Dla przykładu w Mgarr trzeba poszukać mężczyzny, który czeka w porcie pod parasolem. Sprzedaje on bilety i o określonej godzinie, wg rozkładu, wiezie na Comino.

To zazwyczaj bardzo wygodna propozycja, ponieważ na bilecie otrzymujecie rozkład godzin, w których tramwaj wodny podpływa do Comino po turystów. Czasu macie wtedy do woli, byleby zdążyć na któryś z rejsów.

Comino Ferry zapewniają transport praktycznie przez cały rok. Trzeba tylko wziąć pod uwagę aspekty pogodowe, ponieważ wtedy rejsy są anulowane.

strona internetowa Comino Ferry

ceny biletów Comino Ferry | https://cominoferries.com/buy-tickets-ferry/
harmonogram rejsów Comino Ferry | https://cominoferries.com/schedule/

Na stronie zwróćcie uwagę, że niektóre rejsy zawierają też w cenie opłynięcie części skalistego wybrzeża Comino. To wspaniała przygoda i warto ją rozważyć.

Powyższy wariant to opcja dla podróżujących indywidualnie, ale oczywiście można skorzystać też z wykupionych w różnych miejscach wycieczek dedykowanych.