Valletta – co warto zobaczyć, trasa zwiedzania

Valletta to stolica Malty. Miasto, które jest tak piękne i bogate w zabytki, że nazywane jest muzeum pod gołym niebem. Valletta to komplet, perfekcja i ideał. Miasto, w którym jest ponad 300 zabytków i które zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

zobacz na Malcie   
→ Malta:  Marsaxlokk    |   Klify Dingli   |   St Peter’s Pool   |    Mdina i Rabat   |   Blue Grotto   |   Popeye Village   |   plaża Ghajn Tuffieha   |   Coral Lagoon   |   Mosta Dome   |   Malta zimą, czy warto?   |   San Anton Gardens   |   Valletta   |   Valletta Underground   |   Malta National Aquarium   |   14 miejsc, które warto zobaczyć na Malcie
→ Gozo:   Dwejra Point   |   Inland Sea   |   Wied il-Ghasri   |   Prom na Gozo   |   Plaża Ramla Bay   |   Salt pans, panwie solne na Gozo   |   Jaskinia Tal-Mixta   |   

Położona na półwyspie, pomiędzy zatokami Grand Harbour, a Marsamxett, Valletta powstała w połowie XVI wieku, po napaści Turków. Ideą było przygotowanie fortyfikacji, która stanowić będzie obronę przed ewentualnymi kolejnymi atakami.

Obecnie Valletta to perełka. Niezbyt duża, ale tak nasycona wszelkiego rodzaju smaczkami, że oczarowuje zwiedzających od momentu przekroczenia bram starego miasta.

Jak zwiedzać Vallettę?

Zdecydowanie pieszo. Stolica Malty zajmuje tylko 0,8 km.kw. Na teren starego miasta wjechać jest trudno, a i poza nim zaparkowanie graniczy z cudem. Jak więc dostać się do Valletty? Autobusem, gdyż to tutaj łączy się większość linii autobusowych, a węzeł znajduje się w bliskiej odległości od wejścia do zabytkowej części.

Zwiedzanie jest proste, ponieważ ulice usytuowane są względem siebie pod kątem prostym i naprawdę prowadzą od zabytku do zabytku.

Co zobaczyć w Valletcie?

Esencja miasta Valletta znajduje się za murami starego miasta i skupia się w głównej mierze wokół ulicy Triq Ir-Repubblika. To chyba najbardziej znana ulica Valletty. Prowadzi wzdłuż całego miasta, w dół do Fort Elmo.

Możliwości zwiedzania Valletty jest bardzo dużo. Postaramy się tutaj je uszeregować na liście w taki sposób, by wygodnie było Wam zaadaptować ją do własnych potrzeb. Zaczniemy od Fontanny Trytona, czyli od punktu, w którym zazwyczaj swój spacer po Valletcie zaczynają wszyscy zwiedzający. Znajduje się praktycznie bezpośrednio przy dworcu autobusowym i jest na tyle charakterystyczny, że każdy jest w stanie go rozpoznać.

A więc, w drogę. Oto proponowana przez nas trasa:

Fontanna Trytona

Po przybyciu do miasta wysiadamy zazwyczaj na dworcu autobusowych, w którego pobliżu znajduje się duży plac. W jego centralnej części znajduje się fontanna z rzeźbami przedstawiającymi trytonów dźwigających misę z wodą. Fontanna nie jest zabytkowa, ponieważ powstała w latach 50tych XX wieku, jednak jest na tyle charakterystyczna, że stała się swoistym symbolem stolicy Malty.

Chcecie zobaczyć jak wygląda obecnie Fontanna Trytona? Oto link do kamery na żywo.

Brama Miejska w Valletcie

Tuż za Fontanną Trytona znajduje się potężna Brama Miejska w Valletcie (Bieb il-Belt) i rozpoczyna się Stare Miasto. W ogóle nie pasuje to obrazu, który znajduje się tuż za nią, natomiast stanowi ascetyczny “portal”, który przenosi nas do świata Starego Miasta. Tak nam się skojarzyło, bo nie wiemy, co innego mógłby mieć na myśli jej projektant.

Parlament Malty

Po przejściu przez Bramę Miejską, po prawej stronie wznosi się potężny i zaskakujący wyglądem budynek maltańskiego parlamentu. To nowoczesny, potężny gmach o surowym wyglądzie. Jakże inny niż reszta otoczenia. No cóż…nie nam oceniać to jak taka bryła wygląda na zabytkowej starówce.

Kontynuując spacer, skręćmy przed budynkiem parlamentu w prawo, na schody. Później wrócimy jeszcze na główną arterię Starego Miasta.

Auberge de Castille

Auberge de Castille, czyli Oberża Kastylijska, to jedna z 8 oberży, które wybudowali członkowie zakonu Maltańskiego w Valletcie. Zakon Maltański podzielony był na 8 odłamów językowych. Każdy z odłamów wybudował sobie oberżę, czyli miejsca, gdzie zatrzymywali się rycerze z danego regionu.

Z 8 oberży w Valletcie pozostało 5. Jedną z nich jest Auberge de Castille, który to budynek jest obecnie siedzibą Premiera Malty.

Górne Ogrody Barrakka

Celowo skręciliśmy z głównego deptaka, by zajrzeć do jednej z ciekawszych atrakcji stolicy. To Górne Ogrody Barrakka.

Znajdują się one na górnej części Bastionu św. Piotra i Pawła. Niegdyś służyły wypoczynkowi rycerzy, obecnie oddane są do użytku mieszkańców miasta.

W centralnej części ogrodów znajduje się otulona drzewami fontanna, a w każdej praktycznie jego części odnaleźć można pomniki, figury lub tablice pamiątkowe poświęcone sławnym osobom, czy postaciom fikcyjnym. Jest tu również dinozaur 🙂

W stronę punktu widokowego prowadzi malownicza kolumnada, która kiedyś była zadaszona, ale potem dach rozebrano. Chyba dobrze 🙂

panorama portu

Ale generalnie to, co jest najpiękniejsze w Górnych Ogrodach Barrakka, to widok. Ogrody to niesamowity punkt, z którego można w nieskończoność podziwiać Wielki Port Valletty (Grand Harbour) oraz słynne Trzy Miasta: Birgu (niegdyś Vittoriosa), Isla (Senglea) oraz Bormla (Cospicua). Widok jest fenomenalny i naprawdę trudno jest oderwać oczy od pięknej panoramy.

salut armatni

Kolejną atrakcją, którą oferują Górne Ogrody Barrakka, a która przyciąga w to miejsce wielu turystów jest salut armatni.

Codziennie, prócz niedziel, o godzinie 12.00 i 16.00, obejrzeć można tu wystrzały z armat. Żołnierze w strojach tradycyjnych “odpalają” armaty ustawione na dolnym tarasie ogrodów. Na tle pięknego portu robi naprawdę fajne wrażenie. Szczerze polecamy.

Za niewielką opłatą można zrobić zdjęcie z żołnierzem, czy zwiedzić niewielkie muzeum.

Porada praktyczna: Bardzo dobry widok na całe wydarzenie jest z górnego piętra ogrodów. Dodatkowo, jest to miejscówka bezpłatna. Warto jednak przyjść tu nieco wcześniej i zająć miejsce przy barierce, ponieważ, zwłaszcza latem, na wydarzeniu pojawia się sporo widzów.

Godziny otwarcia Górnych Ogrodów Barrakka:

• 1 listopada – 31 maja: 6.30-22.00
• 1 czerwiec – 31 października: 6.30-24.00
• wstęp wolny

winda – Barrakka Lift

Nieco z boku ogrodów znajduje się ciekawa atrakcja. To Barrakka Lift, czyli winda, która łączy Górne Ogrody Barrakka z Wielkim Portem. Powstała w 2012 roku, w miejscu swojej starszej wersji.

Winda Barrakka pierwotnie powstała w roku 1905 i działała nieprzerwanie do roku 1973. 10 lat później ją rozebrano, a w roku 2009 zdecydowano o wybudowaniu nowej. Podstawowym założeniem było ułatwienie dostępu turystów, przypływających statkami do Wielkiego Portu, do Górnych Ogrodów Barrakka. I chyba się udało, ponieważ z windy korzysta wielu turystów.

Konstrukcja ma 58 metrów, wykonana jest z betonowego stelaża otoczonego aluminiową siatką. Czas przejazdu wynosi około 23 sekundy. Wjazd do góry jest płatny, natomiast na dół zjedziemy za darmo.

Jeśli macie ochotę zjechać do portu, możecie przejść się wybrzeżem, a jeśli nie, wróćmy na główną ulicę Valletty.

Triq Ir-Repubblika, Valletta

To tętnica Valletty. Jej krwiobieg, pięknie układający się na pagórkowatym terenie. Prowadzi wprost do Fort St. Elmo. Po obu jej stronach znajdziemy a to ekskluzywne sklepy, a to muzea, a to restauracje, czy lodziarnie. Przyjrzyjcie się tu budynkom. Śliczne balkony jakby otulają ulicę swoim cieniem. Na rogach budynków znajdują się rzeźbione postaci świętych. Niegdyś rycerz, właściciel budynku, musiał ozdobić go taką świętą figurą.

Na każdym kroku jest tu pięknie. Każdy fragment ulicy prezentuje jego fascynującą historię. Jest uroczo i klimatycznie.

Pjazza Teatru Rjal

Wracając z Górnych Ogrodów Barrakka na główną ulicę Starego Miasta Valletty miniemy po drodze niezwykłe pozostałości budynku zwane Pjazza Teatru Rial.

To jakby ruiny widniejące tuż za parlamentem. Dość mocno kontrastują z nowoczesną bryłą budynku, więc łatwo je dostrzec. Obecnie jest to teatr na wolnym powietrzu, ale od XIX wieku działał tu Royal Opera House. Z ciekawostek warto wspomnieć, iż wnętrza opery zostały zniszczone przez pożar, który wybuchł podczas przedstawienia w roku 1873. Na szczęście budynek odratowano. Przez wiele lat odbywały się tu wspaniałe przedstawienia, niestety w czasie II wojny światowej opera została zniszczona podczas nalotów wojskowych. Władze Malty nie zdecydowały się na odbudowę, jednakże utworzyły w tym miejscu właśnie teatr. Działa tu od 2013 roku.

Narodowe Muzeum Archeologiczne w Valletcie

Podczas spaceru wzdłuż Triq Ir-Republika napotkamy budynek Narodowego Muzeum Archeologicznego w Valletcie. Znajduje się w budynku dawnej Auberge de Provence przeznaczonej dla kawalerów maltańskich pochodzących z Prowansji.

W muzeum zobaczyć można eksponaty pochodzą nawet z okresu neolitu, czyli z około 5.000 p.n.e. znalezione m.in. w Mgarr, Ggantija. Najsłynniejsze artefakty, to Śpiąca dama z Hypogeum, Wenus z Malty z Haqar Qim, figurka otyłej kobiety ze świątyni Tarxien.

Godziny otwarcia Narodowego Muzeum Archeologicznego w Valletcie:

• poniedziałek, wtorek-niedziela: 09.0-17.00
• ostatnie wejście o 17.30

Bilety wstępu:

• dorośli: 5 euro
• młodzież: 3,5 euro
• dzieci: 2,5 euro

oficjalna strona muzeum: link

---

PRAKTYCZNIE…
nie przepłacaj na wymianie pieniędzy w kantorach i bankomatach. Załóż kartę wielowalutową Revolut
sprawdź ceny i zarezerwuj sam pobyt lub opcję All inclusive na wakacje.pl
poszukaj noclegu na booking.com
zobacz, czy znajdziesz fajne auto dla siebie. Sprawdź ceny aut w znanej wypożyczalni Discover Cars
wybierz najlepszą ofertę i zarezerwuj parking przy lotnisku na Parklot.pl

Konkatedra św. Jana w Valletcie

Idąc wzdłuż Triq Ir-Repubblika, po prawej stronie, napotkamy niepozorne wejście do Konkatedry św. Jana. Budynek jest skromny, wręcz dyskretny. A wewnątrz? Coś niesamowitego. Przepych, bogactwo, historia i sztuka. Tu po prostu trzeba wejść, ponieważ konkatedra to skarbnica historii i sztuki. Przebogata i wspaniała.

… konkatedra to totalne “must see” Valletty. To jest tak, że jeśli nie byliście w konkatedrze, to jakbyście nie byli w Valletcie wcale…

Konkatedra zbudowana została w latach 70tych XVI wieku na zlecenie wielkiego mistrza Jeana de la Cassiere. Najpierw kościół zdobiony był skromnie, a dopiero w wieku XVII odmieniono jego wnętrze na styl barokowy. Szczęśliwie w czasie II wojny światowej konkatedra mocno nie ucierpiała, choć w sumie cudem, ponieważ w czasie nalotu zniszczona została jej fasada.

Jak wygląda konkatedra św. Jana?

Dość powiedzieć, że jest cudowna. Jej wnętrza są nieprawdopodobnie bogato zdobione, ponieważ kosztowności dodawane były przez kolejnych wielkich mistrzów. Dodatkowo, każdy rycerz, który wstępował do zakonu musiał wnieść odpowiedni podarunek, który również przyozdabiał świątynię.

Główna nawa konkatedry ma prostokątny kształt, a po jej bokach znajdują się kaplice dedykowane każdej grupy językowej zakonu.

Warto zwrócić uwagę na posadzkę, która wyłożona jest marmurowymi płytami nagrobnymi. Są zdobione tak bogato i efektownie, iż już samo ich podziwianie przyprawia o zawrót głowy. Zresztą jak cała konkatedra. Detale, przepych, złoto, ornamenty, światło efektownie wślizgujące się przez okrągłe okna pod sufitem. Fenomenalne wrażenia!

A jakby mało było niesamowitych wrażeń, w oratorium do którego przechodzi się wprost z kościoła znajduje się obraz Caravaggia “Ścięcie św. Jana Chrzciciela”. Ten słynny malarz, o jakże barwnym życiu miał swój życiowy epizod właśnie na Malcie.

Co ciekawe “Ścięcie św. Jana Chrzciciela” to jedyny obraz na którym artysta się podpisał.

Myślicie, że to koniec? Otóż nie, ponieważ na zakończenie wizyty możecie jeszcze wejść na balkon, z którego rozpościera się nieprawdopodobny widok na całe wnętrze konkatedry. Polecamy!

zwiedzanie konkatedry

godziny otwarcia konkatedry:

• poniedziałek-sobota: 9.00-16.45
• niedziele i święta: nieczynne

bilety wstępu:

• dorośli: 15 euro
• seniorzy i studenci: 12 euro
• dzieci do 12 lat w towarzystwie dorosłych: bezpłatnie

Zwiedzanie oratorium, seans filmowy oraz wejście na balkon są w cenie biletu.

Ciekawe filmy o konkatedrze

1. święci i bohaterowie zakonu św. Jana https://www.youtube.com/watch?v=Gp_P7MuBSTE
2. prace w rekonstrukcyjne w skrzydle Caravaggia: https://www.youtube.com/watch?v=V6il1SFV5No

oficjalna strona konkatedry św. Jana: https://www.stjohnscocathedral.com/

Gdy natchnęliśmy się przepychem, pójdźmy dalej by zwiedzać Vallettę….

Pałac Wielkiego Mistrza (Grandmaster Palace Courtyard)

Przy Triq Ir-Repubblika znajduje się kolejny ważny zabytek Valletty. To Pałac Wielkiego Mistrza. Zbudowany w 1571 roku był siedzibą Wielkiego Mistrza Zakonu Maltańskiego św. Jana, a w czasie panowania brytyjskiego służył jako pałac gubernatora. Obecnie mieści się tu siedziba Prezydenta Malty.

Co ciekawe, część pomieszczeń pałacu jest udostępniona dla zwiedzających. Można go oglądać od poniedziałku do niedzieli, aczkolwiek gdy pełni ważne funkcje państwowe budynek jest zamknięty.

Do zwiedzania udostępniono apartamenty państwowe, w tym salę tronową, salę ambasadorów czy jadalnię. W zbrojowni pałacu znajduje się jedna z największych kolekcji broni okresu Kawalerów Maltańskich.

oficjalna strona pałacu: link

Teatr Manoel

W 1731 roku ówczesny wielki mistrz zakonu maltańskiego zlecił budowę teatru, by zapewnić mieszkańcom rozrywkę wysokiego poziomu. Zresztą właśnie takie motto widnieje nad głównym wejściem: “ad honestam populi oblecationem” – ku radości ludu.

Najpierw teatr znany był pod nazwą “Teatro Pubblico”, natomiast pod panowaniem brytyjskim przemianowany został na Teatr Królewski.

Obecnie, Teatr Manoel traktowany jako Teatr Narodowy Malty. Prezentowane są w nim przedstawienia wszelkiego rodzaju, a występują w nich najznamienitsi artyści z całego świata.

Ciekawostki:

• według CNN Travel Teatr Manoel zaliczany jest do 15 najbardziej spektakularnych teatrów na świecie.
• Teatr Maonel jest obecnie trzecim najstarszym wciąż działającym teatrem na świecie.

Aby zobaczyć wnętrze teatru nie trzeba iść na przedstawienie. Teatr można zwiedzać. Oto godziny:

• poniedziałek-czwartek: 10.30, 11.15, 12.00, 14.00, 15.00
• piątek: 10.30, 11.15, 12:00
• sobota: 10.30, 11.30, 12.30
• niedziela: nieczynne

wstęp: 5 euro/osobę

oficjalna strona teatru: link

Kolegiata św. Pawła Rozbitka w Valletcie

Kościół wart jest zobaczenia z kilku powodów:

• Statua tytularna – figura św. Pawła jest noszona na ramionach wiernych w procesji po głównych ulicach Valletty 10 lutego, w dzień święta św. Pawła Rozbitka
• Kolumna św. Pawła – część oryginalnego bloku marmuru, obrobionego do formy kolumny. Wg tradycji został ścięty na nim św. Paweł.
• Relikwia kości św. Pawła – w kaplicy św. Józefa znajduje się niezwykły skarb. To relikwia kości prawego nadgarstka św. Pawła. Znajduje się ona w kunsztownym relikwiarzu i jej autentyczność jest potwierdzona pieczęciami wielkich biskupów.

Pałac arcybiskupi w Valletcie (Archbishop’s Palace)

Pałac arcybiskupi zbudowany został w XVII wieku. W budynku znajduje się oratorium poświęcone świętemu Józefowi. Są tu też podziemne cysterny wodne, naturalne źródło i największy ogród na terenie mieszkalnym w Valletcie.

Wróćmy na Triq Ir-Repubblika, tutaj znajdują się kolejne wielkie miejsca stolicy.

Casa Rocca Piccola

Casa Roca Piccola pierwotnie zbudowany był dla Don Pietro La Rocca, maltańskiego rycerza. Obecnie to dom rodziny arystokratycznej de Piro.

Zabytkowy budynek udostępniony jest do zwiedzania. Zawiera ponad 50 pokoi, z których większość jest otwarta do zwiedzania. Turyści zwiedzać mogą dwanaście pałacowych pokoi, w tym dwa pokoje dzienne.

Ciekawostka: z domu prowadzą tajne tunele-schrony. Jeden z nich prowadzi do jaskini, która została użyta podczas II Wojny Światowej. Ukryło się tam w czasie bombardowania ponad 100 osób. Drugi tunel prowadzi do pokoju używanego jako prywatne schronienie dla rodziny.

Godziny zwiedzania:

• poniedziałek – sobota: 10:00 – 17:00
• niedziela: nieczynne

oficjalna strona Casa Rocca Piccola: link

Fort św. Elmo i Muzeum Wojny

Fort św. Elmo znajduje się na końcu Triq Ir-Repubblika, na półwyspie Sciberras. To fort, który powstał w XVIw. by stanowić narzędzie obrony przed atakami Tureckimi. Wybudowany został na planie gwiazdy

Gdy w 1565 roku Turcy najechali Vallettę, fort był świadkiem potężnych walk.

Obecnie znajduje się tu Narodowe Muzeum Wojny, w którym można poznać 7000 lat maltańskiej historii wojskowej od epoki brązu do przystąpienia Malty do UE.

godziny otwarcia muzeum: poniedziałek, środa-niedziela – 9.00-17.00

bilety wstępu:

• dorośli: 10 euro
• młodzież 12-17: 7,50 euro
• juniorzy: 6-11: 6,50 euro
• dzieci: za darmo

oficjalna strona Narodowego Muzeum Wojny – link

Od Fortu św. Elmo do następnej atrakcji dzieli nas ok. 600 metrów spaceru. Po drodze miniemy The Malta Experience, czyli audiowizualną historię Malty, seans filmowy prezentujący 7000 lat historii Malty.

Bilety do The Malta Experience:

• dorośli: 16 euro
• studenci: 11,5 euro
• dzieci 5-11 lat: 6 euro
• młodsze: 0 euro

oficjalna strona The Malta Experience: link

Dzwon (the Siege Bell Memorial)

Wracając wzdłuż wybrzeża w stronę lądu po drodze napotkamy dobrze widoczny monument. To dzwon. Dzwon pamięci ufundowany w roku 1992 dla upamiętnienia 7000 żołnierzy członków służb mundurowych oraz cywilnych, którzy stracili życie podczas Wielkiego Oblężenia Malty w czasie II wojny światowej. Pomnik odsłoniła Jej Królewska Mość Królowa Elżbieta.

Dzwon odzywa się codziennie o godzinie 12.00.

Nieco dalej, jakby na przedłużeniu the Siege Bell Memorial znajduje się drugi pomnik, który na nas zrobił wielkie wrażenie. To pomnik – katafalk.

Przedstawia zwłoki żołnierza przykryte prześcieradłem. Mężczyzna odwrócony jest w stronę portu, przez co niezbyt dokładnie widoczny, ale i tak robi niesamowite wrażenie. Jest tajemniczy, pełen sentymentu, nostalgii, ale i smutku.

Na tablicy pamiątkowej pomnika znajduje się łacińska fraza: „Rzuciłeś swój cień na moją głowę w czasie wojny 1940-1943“.

Pomnik jest dobrze widoczny z Dolnych Ogrodów Barrakka, do których za chwilę się udamy.

Dolne Ogrody Barrakka

Niedaleko Dzwonu, na Bastionie św. Krzysztofa, znajduje się drugi z ogrodów zwanych ogrodami Barrakka. Z racji swojego położenia zwane są Dolnymi Ogrodami Barrakka. Stąd również można podziwiać urodę Wielkiego Portu, aczkolwiek widok z góry jest chyba bardziej efektowny.

Z Dolnych Ogrodów Barrakka będziemy wracać powoli w kierunku bramy Starego Miasta. Ale wracajmy nabrzeżem. Po drodze, nieco poniżej drogi miniemy Pixkerija, czyli targ rybny Valletty (link), a dalej Bramę Victorii, czyli jedną z głównych bram Valletty. Była ona niegdyś najbardziej ruchliwym miejscem miasta. A co ciekawe, jest jedyną zachowaną bramą w obrębie fortyfikacji Valletty.

Następnie, przez Górne Ogrody Barrakka przejdźmy do ostatniej już atrakcji w naszym planie. Tym razem będą to Hastings Garden. Kolejne już ogrody Valletty.

Hastings Gardens Malta

Hastings Gardens to ostatni z punktów na proponowanej przez nas trasie. Jest to doskonały punkt widokowy na Florianę, Msdinę, Sliemę i wyspę Manoela. Serdecznie polecamy wizytę i nasycenie oczu nieprawdopodobnymi widokami.

Ciekawe fakty na temat Valletty

• w Valletcie znajduje się 320 zabytków
• Valletta to najbardziej na południe wysunięta stolica Europy
• jest to jeden z najbardziej zagęszczonych obszarów zabytkowych na świecie
• w 2018 została wybrana Europejską Stolicą Kultury
• znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO
• kamień węgielny pod budowę miasta, został położony 28 marca 1566r.
• miasto nosi imię na cześć Jeana Parisot de la Vallette, który zdecydował o budowie miasta
• ulice Valletty przecinają się pod kątem prostym. To tak zwany plan hippodamejski.
• w mieście jest duża liczba schodów. Teren miasta nie został wyrównany, gdyż jego budowniczy nie mieli czasu i fundusz na prace ziemne. Obawiano się ponownego ataku Turków. Z drugiej strony jest to bardzo atrakcyjne turystycznie.
• schody są niskie i szerokie. Miało to ułatwić rycerzom poruszanie się po nich konno.
• w stolicy mieszka prawie 6 tys. osób. Oczywiście głównie w dzielnicach otaczających Stare Miasto.

Podsumowanie

Trasa, którą Wam zaproponowaliśmy prowadzi przez najbardziej znane i popularne punkty Valletty. Myślicie, że to wszystko co można zobaczyć w Valletcie? nie! Zwiedzając to niezwykłe miasto rozglądajcie się na boki. Zmieniajcie kierunki zwiedzania, rozglądajcie się w poszukiwaniu szczegółów i szczególików. To miasto zdobień, miasto kunsztu i cudownych schodów.

Zanurzcie się w Valletcie!

Valletta na mapie (nr 13)

---

---