Pomniki historii w Polsce

Pomniki historii w Polsce są ustanawiane od 1994r. To krajowy rejestr zabytków nieruchomych, o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Formy ochrony zabytków określone są ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003r. Do wykazu pomników historii rokrocznie trafiają zabytki nieruchome naszego kraju, które odznaczają się dla niego szczególnym znaczeniem. O wpisie na listę decyduje prezydent.

Chcecie poczytać więcej? Zajrzyjcie na stronę Instytutu Dziedzictwa Narodowego. To właśnie ta instytucja odpowiada za prowadzenie rejestru pomników historii.

Obecnie na liście znajduje się 114 zabytków. Zajrzyjcie, a może stanie się ona inspiracją dla Waszych kolejnych podróży. My ze swojej strony będziemy kolejno dodawać wpisy ze szczegółami zwiedzania tych miejsc. Podzieliliśmy je wg województw, by łatwiej było lokalizować i planować kierunki wycieczek.

Pomniki historii w Polsce- wykaz według województw

dolnośląskie

1. Duszniki Zdrój – młyn papierniczy
2. Jawor – kościół ewangelicko-augsburski pw. Ducha Świętego zwany kościołem Pokoju
3. Kotlina Jeleniogórska – pałace i parki krajobrazowe Kotliny Jeleniogórskiej
4. Krzeszów – zespół dawnego opactwa cystersów
5. Legnickie Pole – pobenedyktyński zespół klasztorny
6. Srebrna Góra – Twierdza Srebrnogórska, nowożytna warownia górska z XVIII wieku
7. Strzegom – kościół pod wezwaniem św. św. Apostołów Piotra i Pawła
8. Świdnica – katedra pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Wacława Męczennika
9. Świdnica – zespół kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Świętej Trójcy
10. Trzebnica – zespół dawnego opactwa cysterek
11. Wrocław – Hala Stulecia

kujawsko-pomorskie

1. Chełmno – stare miasto
2. Ciechocinek – Zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym
3. Grudziądz – Zespół zabytkowych spichlerzy wraz z panoramą od strony Wisły
4. Strzelno – zespół dawnego klasztoru Norbertanek
5. Toruń – Stare i Nowe Miasto
6. Włocławek – katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
7. Wrocław – zespół historycznego centrum

lubelskie

1. Jabłeczna – cerkiew prawosławna pw. św. Onufrego
2. Janów Podlaski – Stadnina koni
3. Lublin – historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny
4. Kazimierz Dolny
5. Kozłówka – zespół pałacowo-parkowy
6. Puławy – zespół pałacowo-parkowy
7. Zamość – historyczny zespół miasta w zasięgu obwarowań XIX wieku

lubuskie

1. Gościkowo-Paradyż – Pocysterski zespół klasztorny
2. Klępsk – kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
3. Łęknica – Park Mużakowski, park w stylu krajobrazowym
4. Puławy – zespół pałacowo-parkowy
5. Żagań – poaugustiański zespół klasztorny

łódzkie

1. Łódź – wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego
2. Łowicz – Bazylika Katedralna (dawna Kolegiata Prymasowska) pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
3. Nieborów i Arkadia – Zespół pałacowo ogrodowy i ogród sentymentalno-romantyczny
4. Sulejów – zespół opactwa cystersów
5. Tum – zespół archikolegiaty pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i św. Aleksego

małopolskie

1. Kalwaria Zebrzydowska – krajobrazowy zespół manierystycznego parku pielgrzymkowego
2. Kraków – historyczny zespół miasta
3. Kraków – Kopiec Kościuszki z otoczeniem
4. Kraków – zespół architektoniczny i urbanistyczny dzielnicy Nowa Huta
5. Wieliczka – kopalnia soli
6. Nowy Wiśnicz – zespół architektoniczno-krajobrazowy
7. Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela
8. Racławice – teren historycznej Bitwy Racławickiej
9. Staniątki – opactwo św. Wojciecha Mniszek Benedyktynek
10. Stary Sącz – zespół staromiejski wraz z klasztorem Sióstr Klarysek
11. Szalowa – kościół parafialny św. Michała Archanioła

mazowieckie

1. Warszawa – historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i Wilanowem
2. Warszawa – Zespół Stacji Filtrów Williama Lindleya
3. Warszawa – zespół zabytkowych cmentarzy wyznaniowych na Powązkach
4. Warszawa – gmach dawnego Ministerstwa Wyznań Religijnych
5. Czerwińsk nad Wisłą – dawne opactwo Kanoników Regularnych
6. Płock – Wzgórze Tumskie
7. Pułtusk – kolegiata pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie
8. Radom – zespół klasztorny Bernardynów
9. Sulejówek – Milusin, zespół domu Marszałka Józefa Piłsudskiego
10. Żyrardów – XIX-wieczna Osada Fabryczna

opolskie

1. Brzeg – Zamek Piastów Śląskich z renesansową bramą i kaplicą zamkową pod wezwaniem św. Jadwigi – nekropolią Piastów
2. Góra Św. Anny – komponowany krajobraz kulturowo-przyrodniczy
3. Nysa – zespół kościoła farnego pod wezwaniem św. Jakuba Starszego Apostoła i św. Agnieszki Dziewicy i Męczennicy
4. Olesno – kościół odpustowy pod wezwaniem św. Anny
5. Ozimek – żelazny łańcuchowy most wiszący na rzece Mała Panew
6. Paczków – zespół staromiejski ze średniowiecznym systemem fortyfikacji

podlaskie

1. Białystok – zespół kościoła pw. Chrystusa Króla i św. Rocha
2. Bohoniki i Kruszyniany – meczety i mizary
3. Kanał Augustowski – droga wodna
4. Supraśl – klasztor męski Zwiastowania Najświętszej Marii Panny
5. Tykocin – historyczny zespół miasta

podkarpackie

1. Bóbrka – najstarsza kopalnia ropy naftowej
2. Krasiczyn – zespół zamkowo-parkowy
3. Leżajsk – zespół klasztorny oo. bernardynów
4. Łańcut – zespół zamkowo-parkowy
5. Przemyśl – Twierdza Przemyśl
6. Przemyśl – zespół staromiejski
7. Radruż – Zespół cerkiewny

pomorskie

1. Frombork – zespół katedralny
2. Gdańsk – miasto w zasięgu obwarowań z XVII wieku
3. Gdańsk – pole bitwy na Westerplatte
4. Gdańsk – Stocznia Gdańska, miejsce narodzin Solidarności
5. Gdańsk – Twierdza Wisłoujście
6. Gdańsk – Zespół pocystersko-katedralny w Gdańsku Oliwie
7. Gdynia – historyczny układ urbanistyczny śródmieścia
8. Kwidzyn – zespół katedralno-zamkowy
9. Malbork – zespół zamku krzyżackiego
10. Pelplin – zespół pocystersko-katedralny

śląskie

1. Częstochowa – Jasna Góra, zespół klasztoru oo. paulinów
2. Gliwice – radiostacja
3. Katowice – Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego oraz zespół katedralny
4. Katowice – osiedle robotnicze Nikiszowiec
5. Pszczyna – zespół zamkowo-parkowy
6. Tarnowskie Góry – podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni „Czarnego Pstrąga”
7. Zabrze – zespół zabytkowych kopalni węgla kamiennego

świętorzyskie

1. Kielce – Dawny pałac biskupów i katedra
2. Krzemionki k. Ostrowca Świętokrzyskiego – kopalnie krzemienia z okresu neolitu
3. Oblęgorek – pałacyk Henryka Sienkiewicza wraz z zabytkowym parkiem i aleją lipową
4. Rytwiany – pokamedulski zespół klasztorny Pustelnia Złotego Lasu
5. Sandomierz – Historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy
6. Święty Krzyż – pobenedyktyński zespół klasztorny oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze
7. Tyniec – zespół opactwa benedyktynów
8. Ujazd – ruiny zamku Krzyżtopór
9. Wąchock – zespół opactwa cystersów
10. Wiślica – zespół kolegiaty pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny wraz z reliktami kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja oraz grodzisko

warmińsko-mazurskie

1. Biskupin – rezerwat archeologiczny
2. Bochnia – kopalnia soli
3. Grunwald – Pole Bitwy
4. Kanał Elbląski
5. Lidzbark Warmiński – zamek biskupów warmińskich
6. Stoczek Klasztorny – Sanktuarium Matki Pokoju
7. Święta Lipka – sanktuarium pielgrzymkowe

wielkopolskie

1. Dobrzyca – zespół pałacowo-parkowy
2. Gniezno – katedra pw. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha
3. Gostyń – Głogówko zespół klasztorny Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri
4. Koszuty – zespół dworsko-parkowy
5. Kórnik – zespół zamkowo-parkowy wraz z kościołem parafialnym – nekropolią właścicieli
6. Ląd – zespół dawnego opactwa cysterskiego w Lądzie nad Wartą
7. Lubiń – zespół opactwa benedyktynów
8. Ostrów Lednicki
9. Poznań – historyczny zespół miasta
10. Rogalin – zespół pałacowo-parkowy z obszarem dawnego majątku ziemskiego
11. Rydzyna – założenie rezydencjonalno-urbanistyczne

zachodniopomorskie

1. Kamień Pomorski – zespół katedralny
2. Kołbacz – założenie dawnego klasztoru cystersów
3. Stargard – zespół kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Świata oraz średniowieczne mury obronne miasta