Comino, czy też w języku maltańskim Kemmuna, to 3 co do wielkości i jednocześnie najmniejsza zamieszkana wyspa archipelagu wysp maltańskich.
Leży pomiędzy północnym wybrzeżem wyspy Malta, a południowym Gozo.
Jest to wyspa bardzo mała, ponieważ jej szacowana wielkość wynosi 3,5 km2, a mieszka na niej jedna, dwuosobowa rodzina. W porównaniu do swoich najbliższych sąsiadek Malty i Gozo, jest naprawdę niewielka, ale większość turystów zwiedzających Maltę i tak kieruje na nią swoje kroki.
Na wyspie znajduje, czy znajdował się jeden hotel, który obecnie przeżywa chyba okres lekkiego uśpienia. Jest też jedno mini pole namiotowe, aczkolwiek raczej dla amatorów namiotów, niż kamperów 😉 ponieważ dostać się tu jest cokolwiek trudno. I pięęęęękna zatoka z plażą, która kusi lazurem wody.
Historia wyspy Comino
Choć dziś trudno w to uwierzyć, dawno, dawno temu, gdy w XVI wieku na Comino przybyli joanici, wyspa była swego rodzaju rajem. Mieszkały tu przepiórki, dziki, jelenie, a roślinność była bujna i obfita w gatunki.
Wielcy mistrzowie założyli nawet na wyspie prywatny rezerwat zwierzyny łownej, wydając przy tym zakaz (z naznaczoną karą grzywny) przybywania tu osób posiadających broń lub zwierzęta do polowań.
Raj nie okazał się jednak niezniszczalny, ponieważ saraceńscy piraci za nic mieli odgórne zakazy. Systematycznie najeżdżali wyspę, ba, zrobili sobie wręcz na niej swego rodzaju bazę.
W 1416 roku czara cierpliwości Maltańczyków się przebrała i poprosili oni o pomoc w pokonaniu najeźdźców wicekróla Sycylii. Nałożony został podatek na budowę fortyfikacji obronnych wyspy, jednak króli Hiszpanii Alfons V oszukał Maltańczyków i zebrane pieniądze wydał na własne podróże.
Comino przez kolejne 200 lat pozostało bezbronne, aż do roku 1618, kiedy to ówczesny wielki mistrz dostrzegł wagę ochrony Kanału Maltańskiego i zdecydował, że na wyspie powstanie jedna z trzynastu wież strażniczych. Tak powstała wieża św. Marii (St Mary’s Tower), najdroższa z wybudowanych wtedy wież obronnych.
100 lat później dobudowano więcej fortyfikacji, zwiększyła się też do około 200 osób liczba okolicznych mieszkańców.
W czasie I wojny światowej Brytyjczycy zlokalizowali na wyspie szpital zakaźny. W 1965 roku powstała nawet szkoła dla dzieci mieszkających na wyspie. Niektóre zabudowania można zobaczyć do dziś.
Comino obecnie
Niewielki obszar i mała liczba mieszkańców w żaden sposób nie umniejszają wyspie, ponieważ Comino jest autentycznie jedną z większych atrakcji turystycznych Malty.
W jakim celu ludzie przybywają na Comino? Bezapelacyjnie przyciąga ich w głównej mierze zatoka zwana Blue Lagoon, która słynie z kryształowej wody i pięknych krajobrazów. Ale znajduje się też wielu amatorów spacerów po Comino, ponieważ miejsce jest idealne do spokojnych trekkingów wzdłuż brzegów wyspy. Na wydeptanych szlakach nie spotkacie tu wielu turystów, ponieważ znacznie chętniej pozostają oni nad brzegiem morza.
Ale my polecamy spacer wokół wyspy, gdzie przestrzeń Was zachwyci, a wiatr zatańczy w Waszych włosach. Pokierują Was niewielkie drogowskazy, które ułatwią rozeznanie się w terenie.
Co zobaczyć na Comino?

Blue Lagoon
Nie ma co. Blue Lagoon to absolutne „must see” Comino. Zresztą właśnie dla tej zatoczki na Comino przybywa większość turystów.
Nieprawdopodobnie turkusowa woda i przepiękne formacje skalne otaczające lagunę sprawiają, że miejsce wydaje się jakby wycięte z kadru filmowego.

W sezonie letnim na brzegach i w wodach zatoki wypoczywają codziennie setki turystów, którzy chętnie korzystają zarówno z relaksu wodnego, jak i walorów przewoźnych beach barów oferujących m.in. słynne drinki w skorupach ananasa. Klimat jest tu bardziej kurortowy i głośny.

wieża św. Marii
Wieża św. Marii to jedna z serii maltańskich wież strażniczych, ulokowanych w zasięgu wzroku jedna od drugiej. Zresztą system wież opisywaliśmy już na przykładzie w wieży św Agaty (Red Tower).
Wieża na Comino to 12 metrowy budynek, na 8-mio metrowym fundamencie. Jej mury mają 6(!) metrów grubości. Do wejścia prowadzą kamienne schody, które urywają się przed drzwiami. Tam znajdował się most zwodzony, usuwany w sytuacji zagrożenia.
Wieża jest otwarta w środy, piątki, soboty i niedziele od kwietnia do końca października między 10.30 a godziną 15:00. Jeżeli chcecie odwiedzić wieżę, sprawdźcie, czy powiewa nad nią flaga. To znak, że jest otwarta.



kapliczka
Kaplica Powrotu Świętej Rodziny z Egiptu znajduje się w północno- wschodniej części Comino, w pobliżu ślicznej Santa Maria Bay. Wiek szacowany jest nawet na XIII wiek, jednak obecna budowla jest już kapliczką odbudowaną. Bardzo ascetyczna z zewnątrz, w środku prezentuje się bardzo pięknie. Msze odprawiane są tu w soboty o godzinie 18.45.
Warto też powiedzieć, że Kaplica Powrotu Świętej Rodziny z Egiptu została wpisana na listę zabytków narodowych 1 stopnia.

pozostałości zabudowań szpitala zakaźnego
Szpital zakaźny to drugi co do wielkości (po hotelu Comino) budynek na wyspie. Powstał w czasie I wojny światowej, na podstawie decyzji Brytyjczyków. Obecnie pozostały po nim tylko ruiny, aczkolwiek i one robią ciekawe wrażenie. Wewnątrz budynku szpitala funkcjonowała szkoła, hm… raczej jedna klasa szkoły dla dzieci z Comino.

Na wyspie znajdują się również zabudowania dawnej farmy świń oraz bateria św. Marii.
formacje skalne
Nabrzeże Comino obfituje w piękne formacje skalne, które chyba urzekły nas najbardziej z całej wyspy. Każda krawędź skał kryje tu jakąś ciekawostkę lub jaskinię. Ścieżki trekkingowe prowadzą praktycznie wzdłuż brzegów, więc urokami i rozmaitością form można rozkoszować się naprawdę z bliska.

Jedną z najsłynniejszych skał jest Elephant Rock na wschodnim wybrzeżu Comino, ale tę akurat najlepiej jest oglądać od strony morza.
Wokół wyspy znajduje się kilka wraków, które bardzo przyciągają amatorów podwodnego zwiedzania.
Przed wyjazdem zadbaj o…
ubezpieczenie, bo wiadomo, że nigdy nie wiadomo
Podróżowanie to nie tylko przyjemność, ale także pewne ryzyko. Nawet najstaranniej zaplanowane wczasy mogą przynieść niespodziewane sytuacje, które mogą zrujnować nasze plany. Wypadki się zdarzają, od drobnych urazów po poważne zachorowania. Koszty leczenia za granicą mogą być astronomiczne, a brak ubezpieczenia może prowadzić do ogromnych wydatków. Karta EKUZ, którą oczywiście należy posiadać, pokrywa zazwyczaj część kosztów, ale to dodatkowe ubezpieczenie turystyczne pomoże nam pokryć wszystkie koszty, zapewniając dostęp do odpowiedniej opieki medycznej bez stresu finansowego.
My nigdy nie ruszamy się w zagraniczną podróż bez wykupienia dodatkowego ubezpieczenia turystycznego. Jego zakres zależy od formy podróży, ale mamy je zawsze. To tylko dodatkowe kilkadziesiąt złotych za osobę, które przy całości kosztów wycieczki naprawdę już niewiele znaczy, ale korzyści przynieść może mnóstwo. Ale żeby nie podejmować decyzji pochopnie proponujemy przejrzenie ofert ubezpieczenia w popularnej wyszukiwarce Rankomat.
parking w pobliżu lotniska
Zazwyczaj na lotnisko przyjeżdżamy samochodem, który chcielibyśmy pozostawić w dobrych warunkach i niezbyt wysokiej cenie. Proponujemy Ci skorzystanie z wyszukiwarki parkingów przy wskazanym przez Ciebie lotnisku.
Sam zdecyduj, który i w jakiej odległości lub cenie wybierzesz. Po prostu skorzystaj z wyszukiwarki Parklot.
wielowalutową kartę płatniczą
Jeżeli zastanawiasz się jeszcze, w jaki sposób będziesz płacić za swoje zakupy, naprawdę polecamy, byś zastanowił się nad wyrobieniem wielowalutowej karty płatniczej Revolut.
Co więcej, Revolut zapewni Ci możliwość przechowywania środków aż w 36 walutach na jednym koncie wielowalutowym. Nie musisz zakładać dodatkowych kont walutowych, nie musisz przelewać pieniędzy między kontami. Podróżuj do woli, a płacić będziesz po dobrym kursie, w lokalnej walucie, którą będziesz mieć zawsze pod ręką.
wynajem auta na miejscu
My bardzo lubimy podróżować lokalną komunikacją miejską. Ma w sobie wiele uroku i pozwala bliżej poznać reguły danego kraju. Ale, niestety, nie zawsze jest wystarczająca. Czasem nasz plan zwiedzania obejmuje kierunki odlegle od siebie, czasem jest bardziej napięty i w takim wypadku komunikacja miejska zwyczajnie nie daje rady.
W takich wypadkach zawsze korzystamy z wypożyczalni aut. Szukamy samochodów niewielkich, ponieważ jeździmy we trójkę, ale zawsze, ale to zawsze z pełnym ubezpieczeniem, tzn. takim, które znosi udział własny w razie wypadku lub kradzieży pojazdu oraz, w którym nie płacimy w przypadku rozbicia lusterek, szyby, czy uszkodzenia opony.
Jeżeli szukasz więc strony, na której porównasz ceny aut do wypożyczenia oto Discovercars. Znajdź opcję najbardziej optymalną dla siebie.
Jak dostać się na Comino?
Skoro Comino jest wyspą, wiadomo, że transport odbywa się drogą wodną. Z portów na Mgarr na Gozo i Cirkewwa na Malcie wypływają w stronę Comino różnego typu statki turystyczne.
Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest skorzystanie z tzw. Comino Ferry. Jest to linia, która oferuje transport na trasach Mgarr-Comino, Cirkewwa-Comino, zgodnie z założonym harmonogramem.
Aby dostać się na Comino najlepiej pojechać do któregoś ze wspomnianych powyżej portów i poszukać łódeczek, motorówek, czy tramwajów wodnych oferujących rejsy na Comino. Dla przykładu w Mgarr trzeba poszukać mężczyzny, który czeka w porcie pod parasolem. Sprzedaje on bilety i o określonej godzinie, wg rozkładu, wiezie na Comino.
To zazwyczaj bardzo wygodna propozycja, ponieważ na bilecie otrzymujecie rozkład godzin, w których tramwaj wodny podpływa do Comino po turystów. Czasu macie wtedy do woli, byleby zdążyć na któryś z rejsów.
Comino Ferry zapewniają transport praktycznie przez cały rok. Trzeba tylko wziąć pod uwagę aspekty pogodowe, ponieważ wtedy rejsy są anulowane.
strona internetowa Comino Ferry
- ceny biletów Comino Ferry | https://cominoferries.com/buy-tickets-ferry/
- harmonogram rejsów Comino Ferry | https://cominoferries.com/schedule/
Na stronie zwróćcie uwagę, że niektóre rejsy zawierają też w cenie opłynięcie części skalistego wybrzeża Comino. To wspaniała przygoda i warto ją rozważyć.
Powyższy wariant to opcja dla podróżujących indywidualnie, ale oczywiście można skorzystać też z wykupionych w różnych miejscach wycieczek dedykowanych.
Mapa atrakcji Malty
Zobacz atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca na mapie Malty. Wyszukaj ciekawe miejsca, wg ich lokalizacji.
Pobierz mapę na telefon.
kliknij tu lub na obrazek by przejść do szczegółowego widoku mapy >>

Kilka słów od nas
Kochani,
Jeżeli spodobał się Wam niniejszy wpis, a informacje, które zawiera uznaliście za choć odrobinę przydatne, podzielcie się swoją opinią w komentarzu. Sporo pracujemy nad artykułami, a każda informacja zwrotna, spostrzeżenie lub pomysł jest dla nas OGROOOOMNĄ motywacją i znakiem, że nie robimy tego bez sensu.
Prosimy również, kliknijcie w link do naszego FB (link do profilu Rzuć Okiem na Świat na Facebook’u), polubcie profil, a informacje o nowych wpisach wpłyną Wam automatycznie. My dzięki temu również odrobinkę się upowszechnimy. O to samo prosimy w przypadku naszego IG (link do profilu Rzuć Okiem na Świat na Instagramie), bo trochę nam się te kanały zbyt wolno rozwijają 😉 Cóż, nie jesteśmy orłami sociali, więc każde wsparcie nam się przyda. Opowiadajcie o nas. Dziękujemy Wam z góry!
Jeżeli macie w sobie żyłkę włóczykijów, to w części Vanlife’owej uzupełniamy relacje i trasy naszych podróży kampervanem „Dukatkiem”. Jeżeli jesteście ciekawi opisów dłuższych wyjazdów, to będziemy je sukcesywnie dodawać w sekcji Van4Life. Zapraszamy!
Chcemy tutaj również powiedzieć, że wszystkie materiały na blogu są naszego autorstwa (chyba, że podpisaliśmy to inaczej) i udostępniamy je bezpłatnie. Zwłaszcza zachęcamy do zajrzenia do sekcji Porady i dodatki, gdzie budujemy powoli bazę przydatnych treści. Są to już obecnie mapy atrakcji, Dziennik Małego Podróżnika, Quiz wiedzy o Podlasiu, a będzie ich więcej 🙂
Blog utrzymujemy z własnej kasy, choć próbujemy się wspierać wpływami z reklam automatycznych i współpracy afiliacyjnej. Jeśli zdarzają się nam artykuły sponsorowane, są one wyraźnie podpisywane. Musimy jakoś dorobić na hosting i domenę 😉 dlatego zrozumcie, jeżeli w trakcie czytania pojawiać się Wam będą reklamy lub linki do naszych partnerów. Pamiętajcie, na kliknięciu nie tracicie w żaden sposób, jak również nie zwiększają się Wam ceny usług. My natomiast możemy dostać niewielką prowizję jeżeli klikniecie link lub dokonacie przez niego zakupu. To wszystko!
Miłych podróży!

mapa atrakcji Malty, aktywna mapa na telefon » rzuć okiem na świat - blog podróżniczy
29 stycznia 2025 at 20:16[…] Comino […]