Wesoły Cmentarz w Sapanta, Rumunia

26 lipca 2024 7 min read

„Wesoły Cmentarz”, wydaje się, że to oksymoron, czyli połączenie dwóch sprzecznych słów. A jednak, w północnej części Rumunii to zestawienie nieoczekiwanie nabiera sensu. A to dlaczego? Dlatego, że Wesoły Cmentarz istnieje tu naprawdę.

Co ciekawe, Wesoły Cmentarz, w rumuńskiej miejscowości Sapanta, jest obecnie jedną z bardziej popularnych atrakcji turystycznych tego kraju. I pewnie fakt ten budzi trochę kontrowersji, ponieważ ciągną na niego tłumy turystów, którzy bynajmniej nie odwiedzają spoczywających tu zmarłych, ale przyjeżdżają tu by obejrzeć wyjątkowe nagrobki, z których cmentarz właśnie słynie.

A jak wygląda Wesoły Cmentarz w Sapancie? Czy warto go odwiedzić? Być może w decyzji pomogą poniższe informacje:

w artykule znajdziecie

Jak powstał Wesoły Cmentarz?

Historia powstania Wesołego Cmentarza w Rumunii jest dość ciekawa. Pewien wioskowy rzeźbiarz, Ioan Stan Patras, nie był w stanie utrzymać się ze sprzedaży swoich prac, więc został grabarzem na lokalnym cmentarzu. Po jakimś czasie postanowił połączyć swoje zajęcia i obmyślił, że na cmentarzu będzie tworzył pomniki, które zapiszą się w pamięci.
W roku 1935 Patras zaczął więc rzeźbić wyjątkowe nagrobki, których wygląd nie koncentruje się na fakcie śmierci, a na upamiętnieniu życia. Stworzył ponad 600 z nich, a gdy zmarł, schedę po nim przejął jego uczeń, który do dziś tworzy kolejne prace.

Tworzy swoje obrazy i opisy opierając się na opowieściach rodzin i sąsiadów. Oczywiście daje im je do weryfikacji.

Jak wygląda Wesoły Cmentarz w Sapanta?

Już samo wejście na cmentarz zapowiada ciekawie spędzony czas. W równiutkich, zwartych rzędach ustawione są niebieskie krzyże, wykonane we wspólnym kanonie – mają podobny kształt i wspólny sposób prezentacji.

Błękit niebiańskiej czystości

Na górze każdego krzyża znajduje się dwuspadowy, zdobiony, trójkątny daszek – jakby chroniący treści, które znajdują się poniżej. W całości figury dominuje kolor niebieski, symbolizujący niebiańską czystość. Jednak na całym krzyżu mnóstwo jest kolorowych ornamentów i zdobień.

Życie obrazem napisane

Poniżej daszku umieszczona jest esencja wyrazu Wesołego Cmentarza – prosta grafika, stworzona w stylu naiwnym. Grafiki w dość uproszczony, wizualnie nieco dziecinny sposób upamiętniają postaci zmarłych. Ale nie są to proste ilustracje twarzy. To scenki, w których zmarli zaprezentowani są zwykle w sposób obrazujący ich najbardziej znaczące cechy, zawód, zajęcie, hobby, czy sposób śmierci. Wprost mówiąc, w jak najbardziej charakterystyczny sposób ilustrują życie lub śmierć osoby, która spoczywa u stóp krzyża.
Grafiki są fantastyczne. Widać na nich, że cmentarz istnieje już wiele lat, ponieważ obrazki przy starszych grobach prezentują postaci, które wykonują czynności już niespotykane: pasą zwierzęta, modlą się, tkają na krosnach tkaniny…

Z czasem pojawiły się grafiki bardziej nowoczesne, ale jedno pozostaje niezmienne: skupiamy się na człowieku. I dlatego zobaczymy tutaj: kobietę rozdzielającą posiłek wśród sześciorga dzieci, nauczycielkę, weterynarza, farmaceutę, dwóch mężczyzn grających w grę planszową, górnika…
Są też groby osób, które zostały upamiętnione ze względu na swoje hobby. A więc znajdzie się tu człowiek, który lubił grać w szachy, czy popijać, jest też grób kobiety lekkich obyczajów.

Co zmarli mają nam do powiedzenia?

Pod grafiką, na dość dużej, błękitnej tablicy, autor umieścił swoiste epitafium. Stworzone w formie rymowego wiersza, napisanego w pierwszej osobie. Tutaj zmarły przemawia do odwiedzającego, przekazując mu w skrócie historię swego życia, czy też istotne dla niego przemyślenia. Niektóre rymowanki są neutralne w treści, inne ostrzegają, jeszcze inne w sposób lekko prześmiewczy opowiadają o zmarłych.

Inskrypcje na grobach napisane są oczywiście w języku rumuńskim, ale można spróbować odczytać je przy pomocy translatora Googla. Poniżej treść jednego z napisów na krzyżu (źródło: wikipedia). W translatorze tłumaczenie nie jest aż tak doskonałe, ale można zorientować się co do zasadniczego sensu.

Jestem Mihaju, syn Mihaia. Gdy prowadziłem swe auto byłem w poważnych kłopotach i zakończyłem życie we wsi Sarasan. Tam dopadł mnie zły los, gdy wpadłem w poślizg i uderzyłem w drzewo kończąc nagle swój żywot. a teraz mówię do was, drodzy rodzice: nie trwajcie resztę życia w smutku. Wszak dawaliście mi dobre rady. Ja sam jestem sobie winien zbytniej prędkości za kółkiem. Nie powinienem jechać tak szybko. a teraz widzę, co zrobiłem i że gniję w ziemi. Żyłem 20 lat, zmarłem w 1994.

Obecnie, na cmentarzu znajduje się ponad 800 grobów. Wszystkie stworzone w podobny sposób, jakby rząd żołnierzy stał na straży przeszłości i wiecznie żywych wspomnień.

Baśniowa cerkiew

Na terenie cmentarza wznosi się też XIX-wieczna cerkiew prawosławna. Została ona w ostatnich latach wyremontowana i trzeba przyznać, że prezentuje się przepięknie. Jest strzelista, kolorowa, tak idealnie wpasowująca się w wyjątkowy klimat otoczenia. Jej złociste idealnie kontrastują z błękitem krzyży. Trudno jest ogarnąć ilość zdobień, która znajduje się na świątyni.

PRAKTYCZNIE…
nie przepłacaj na wymianie pieniędzy w kantorach i bankomatach. Załóż kartę wielowalutową Revolut
sprawdź ceny i zarezerwuj sam pobyt lub opcję All inclusive na wakacje.pl
poszukaj noclegu na booking.com
zobacz, czy znajdziesz fajne auto dla siebie. Sprawdź ceny aut w znanej wypożyczalni Discover Cars
wybierz najlepszą ofertę i zarezerwuj parking przy lotnisku na Parklot.pl

Wesoły Cmentarz obecnie

Wesoły Cmentarz w Sapancie nadal się rozrasta. Dochodzą nowe groby, a rzeźbiarz tworzy kolejne krzyże. Informacje do grafiki i epitafium zbiera spacerując wśród mieszkańców i rozmawiając o zmarłym. Podobno podlegają one ostatecznej akceptacji rodziny.

Mimo, że cmentarz zrobił na nas wielkie wrażenie, podczas zwiedzania zastanowił nas fakt, że rodziny zgadzają się na to, by groby ich zmarłych były odwiedzane przez rzesze turystów, by stanowiły atrakcję czy ciekawostkę turystyczną. No cóż, mają wybór. W Sapancie istnieją dwa cmentarze, więc zmarły lub jego rodzina decydują, gdzie będzie spoczywał. Wstęp na cmentarz jest płatny i nie wiem, czy w rozumieniu rodzin spoczywanie tu to nobilitacja, czy w jakiś sposób są rekompensowani za „wędrówki” turystów wśród grobów, ale faktem jest, że decydują się, by ich bliski leżeli w lokalnym „muzeum”.

Gdzie znajduje się Wesoły Cmentarz?

Wesoły Cmentarz znajduje się w miejscowości Sapanta w północno-zachodniej części Rumunii. Leży w okręgu Maramuresz, praktycznie na granicy z Ukrainą. Dokładny adres to Str. Ioan Pătraș, Săpânța 437305, Rumunia.

Żeby tu zawitać, trzeba przyjechać specjalnie, bądź zwiedzając Maramuresz. Zazwyczaj turyści przyjeżdżają tu celowo, ponieważ miejsce jest bezapelacyjnie warte zobaczenia. Cmentarz znajduje się mniej więcej w centrum miejscowości, ale łatwo go znaleźć, bo otaczają go zewsząd stragany.

Niestety, okolice cmentarza przypominają obecnie wielki jarmark, na którym kupić można pamiątki te rumuńskie i te chińskie. Psuje to trochę klimat, ale trzeba chyba się z tym pogodzić.

Informacje praktyczne

GDZIE ZAPARKOWAĆ PRZY WESOŁYM CMENTARZU W SAPANCIE? | Nie ma tutaj specjalnie wydzielonego parkingu, ale miejsca znaleźć można przy ulicy w miasteczku.
GODZINY OTWARCIA | Wesoły Cmentarz otwarty jest w godzinach 8.00-20.00
ILE KOSZTUJE WSTĘP NA WESOŁY CMENTARZ? | Wstęp na cmentarz jest płatny. Dorośli płacą 10 lei (8,60 zł w 2024r). Dzieci do lat 14 wchodzą za darmo. Bilety kupuje się w budce, przy wejściu na cmentarz. Nie można płacić kartą.