Kalinówka Kościelna

18 marca 2023 rzucokiemnaswiat

Kalinówka Kościelna to mało znana, bo maleńka wieś w województwie podlaskim. Dlaczego więc o niej piszemy? Otóż dlatego, że znajduje się w niej stary, zabytkowy kościół pw. św. Anny i zabytkowy lamus.

w artykule znajdziecie

Drewniany kościół św. Anny w Kalinówce Kościelnej

XVII wiek w Kalinówce Kościelnej był stuleciem, w którym Mikołaj Radziwiłł, wojewoda wileński, ufundował drewniany kościółek. W roku 1511, w Goniądzu, podpisał on dokument, który uposażał nową parafię. Ostateczną datą, w której zaistniała parafia był natomiast rok 1534.

Czas i los nie szczędziły kłopotów kościołowi. Ucierpiał on podczas wojen ze Szwecją, następnie został odbudowany, natomiast w roku 1761, gdy czasie pożaru wsi spłonął wraz z archiwum i plebanią. Ówczesny proboszcz podjął się odbudowy i trwała ona do roku 1776. Powstały kościół zbudowano z drewna modrzewiowego i służy mieszkańcom do dziś.

Otoczony jest murem z kamieni polnych. Wchodzi się do niego przez bramę, która jest jednocześnie dzwonnicą.

Sama budowla ma kształt prostokątny. Nie posiada wysokich wież, tak charakterystycznych dla kształtu znanych nam kościołów. Jedynie w centralnej części dwuspadzistego dachu znajduje się niewielka wieżyczka przykryta kopułką z krzyżem. Bryła kościoła jest prostokątna i prosta, oszalowana pionowymi deskami, wybarwionymi kolorami czasów.

Kościół jest dostępny dla zwiedzających z zewnątrz i podczas nabożeństw.

Lamus

W tym samym czasie odbudowano, stojący obok kościoła, lamus, czyli dwukondygnacyjny drewniany budynek gospodarczy. Służył on niegdyś do przechowywania sprzętu gospodarczego, narzędzi, zboża, żywności. Lamus jest drewnianym domem, o dwóch piętrach, a każde z jego pięter osłonięte jest podcieniami, które ładnie urozmaicają kształt bryły budynku.

W 1927 roku budynek przeszedł renowację. Wtedy to dokonano ciekawego zabiegu i obrócono go o 90 stopni względem poprzedniej orientacji. Dlaczego? Niestety, nie wiemy.

Obecnie lamus to swoista izba regionalna, takie lokalne mikro muzeum. Mieszkańcy Kalinówki postarali się o zachowanie jego pierwotnego przeznaczenia magazynu gospodarczego i teraz stanowi swego rodzaju symbol wiejskiej architektury drewnianej.

To nie skansen, to autentyczny budynek gospodarczy, o który dbają mieszkańcy wsi. To oni dbają o to miejsce i to oni doposażyli je w pamiątki z czasów swoich przodków. Znajdują się tu więc wiekowe krosna, kołowrotki, tradycyjne ozdoby, a także meble, narzędzia. Wystrój wygląda tak, jakby gospodarze wyszli przed sekundą na pole. Nawet przed wejściem wiszą ich paltoty z kożucha.

Na ścianie umieszczony został fragment pamiętnika mieszkańca Kalinówki Kościelnej, pana Apanowicza, który opisuje szczegółowo dzieje gminy. Naprawdę warto zapoznać się z jego zapiskami.

Wstęp do lamusa jest wolny i bezpłatny. Warto jednak wesprzeć jego utrzymanie poprzez wrzucenie kilku złotych do skarbonki. Polecamy, ponieważ fajnie jest wspierać lokalne inicjatywy.

Kalinówka Kościelna na mapie Podlasia (nr 21)

Jeśli ktoś planuje wycieczkę na Podlasie i lubi podróże “poza szlakiem”, Kalinówka Kościelna z pewnością powinna znaleźć się na liście mniej typowych miejsc do odwiedzenia. To miejsce położone w ładnej okolicy, pełne tradycji, o swoistej prostocie, historii i lokalnej kulturze, które z pewnością zostawi dobre wrażenie.